?srail Raporu | 19 – 25 Haziran 2022

19 – 25 Haziran Tarihleri Aras?nda Öne Ç?kan Haber Ba?l?klar?

Üst düzey ?srailli yetkililer, ?ran’?n ?stanbul’daki ?sraillilere suikast düzenleyece?i konusunda uyar?da bulunurken Savunma Bakan? Gantz, olas? bir sald?r?ya kar?? güçlü bir ?ekilde kar??l?k vereceklerini belirtti.

Türkiye’de ?sraillilere yönelik ?ran sald?r?s? tehdidi yüksek seyretmeye devam ederken, ?srailli üst düzey yetkililerin Birle?ik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Ürdün ve M?s?r’a seyahat konusunda da endi?eli olduklar? bas?nda yer ald?.

Savunma Bakan? Benny Gantz bir televizyon kanal?na verdi?i mülakatta, ?srail’in ihtiyaç duymas? halinde ?ran’a kar?? sald?r? seçenekleri haz?rlad???n? söyledi.

Koalisyon ortaklar? Ba?bakan Bennett ve D??i?leri Bakan? Lapid, meclisi feshederek erken seçime gitme karar? ald?klar?n? aç?klad?. ?srail, 3,5 y?l içerisinde be?inci kez sand??a gidecek. Geçi? döneminde Ba?bakanl?k koltu?una Yair Lapid oturacak.

Bennett-Lapid hükümetinin fesih karar?n?n ard?ndan aç?klamada bulunan ana muhalefet lideri Netanyahu, Likud liderli?inde geni? bir ulusal hükümet kuracaklar?n? ifade etti.

Ba?bakan Naftali Bennett, ?srailli ve Türk güvenlik yetkililerinin Türkiye’de ?sraillilere yönelik terör sald?r?lar?n? engellemek için birlikte çal??t?klar?n? söyledi.

ABD’nin ?srail Büyükelçisi Tom Nides yapt??? aç?klamada, ?srail’deki siyasi çalkant?lara ra?men Ba?kan Joe Biden’?n ?srail gezisinin planland??? gibi devam edece?ini do?rulad?.

Maliye Bakan? Liebermann’?n partisi, ciddi bir suçla itham edilen bir milletvekilinin ba?bakan olmas?n? engellemeyi amaçlayan bir yasa tasar?s?n? gündeme getirdi. Tasar?n?n yasala?mas? halinde Netanyahu’nun hükümet kurmas? engellenecek. Tasar?n?n meclisten geçmesi muhtemel görülmüyor.

Savunma Bakan? ve Mavi-Beyaz Partisi lideri Benny Gantz, muhalefet lideri Netanyahu ile yeni bir hükümet kurmak üzere yeniden bir araya gelmeyece?ini aç?klad?. Gantz, 2020 y?l?nda Netanyahu ile koalisyon kurmu? ancak bu koalisyon uzun ömürlü olmam??t?.

Muhalefetteki dindar-sa?c? partiler, yeni bir hükümet kurulana kadar mevcut hükümetin herhangi bir üst düzey atama yapmas?n?n önüne geçmek için Ba?savc?l??a bir dilekçe sundu. Muhalefet bu hamlesiyle, yeni Genelkurmay ba?kan?n?n mevcut hükümet taraf?ndan belirlenmesinin önüne geçmek istiyor.

Ba?bakan Naftali Bennett, ABD D??i?leri Bakan? Antony Blinken ile görü?tü ve ikili Tahran’dan kaynaklanan tehditlerle mücadelede yak?n i?birli?inin devam edece?i konusunda mutab?k kald?.

Türkiye’de ?sraillilere yönelik sald?r? haz?rl???nda oldu?u iddia edilen 5 ?ran uyruklu ki?i gözalt?na al?nd?.

?ran D??i?leri Bakan? Abdullahiyan, ?ran’?n “iyi, güçlü ve kal?c? bir anla?maya varma konusunda ciddi” oldu?unu belirterek ABD taraf?na da realist olma ça?r?s?nda bulundu.

?srail’de meclisin feshedilmesi için gerekli dört oylamadan ilki gerçekle?tirildi. Fesih sürecinin devam etmesi için tasar?n?n Knesset Meclis Komitesinden geçmesi gerekiyor. Komiteye ba?kanl?k eden ve hükümet koalisyonundan istifa ederek hükümetin çökü?üne giden yolu açan Nir Orbach ise süreci yava?latmaya çabal?yor. Orbach’?n mevcut meclis da??lmadan Netanyahu liderli?inde bir alternatif hükümet kurulmas?na yönelik çal??malar için muhalefete süre kazand?rmaya çal??t??? belirtiliyor.

Yamina Partisinden ?çi?leri Bakan? Ayelet Shaked, muhalefet lideri Benjamin Netanyahu liderli?indeki bir hükümete kat?lmaya aç?k oldu?unu söyledi.

?srail bas?n?nda yer bulan haberlere göre bir sonraki ?srail seçimi için en muhtemel tarih 1 Kas?m olarak görülüyor.

?srail D??i?leri Bakan? Yair Lapid, Türk mevkida?? Mevlüt Çavu?o?lu ile Ankara’da bir araya geldi. Güvenlik ve istihbarat i?birli?ine vurgu yap?l?rken ili?kilerin büyükelçilik düzeyine ç?kar?lmas? için çal??malar?n ba?lad??? belirtildi.

Birle?mi? Milletler, 11 May?s’ta Al-Jazeera muhabiri ?irin Ebu Akile’nin ölümüne neden olan kur?unun ?srail güçleri taraf?ndan at?ld???n? ortaya koyan bulgulara ula??ld???n? bildirdi. ?srail Ordusu, BM’nin raporunu reddeden bir aç?klama yay?nlad?.

?ran D??i?leri Bakanl??? Sözcüsü Said Hatipzade, att??? bir tweette Lapid’in ?ran’?n Türkiye’deki ?sraillilere yönelik sald?r? haz?rl???nda oldu?u ?eklindeki temelsiz suçlamalar?n?n gülünç ve iki Müslüman ülke aras?ndaki ili?kileri bozmak için önceden tasarlanm?? bir senaryonun parças? oldu?unu söyledi.

D?? Politika Gündemi:

?srail bir yandan iç siyasetteki krizle u?ra??rken, bölge diplomatik aç?dan hareketli günler geçirmeye devam ediyor. ?srail D??i?leri Bakan? Lapid, Ankara’ya bir ziyaret gerçekle?tirerek Mevlüt Çavu?o?lu ile bir araya geldi. Lapid’in ziyaretiyle ayn? gün Türk emniyet güçleri ?sraillilere sald?r? haz?rl???ndaki ?ran uyruklu 5 ki?inin yakaland???n? duyurdu. ?srailli yetkililer geçti?imiz hafta yay?nlanan Türkiye’ye yönelik seyahat uyar?lar?nda iki ülke istihbarat? aras?ndaki i? birli?ine vurgu yapm??t?. Benzer bir vurgu Yair Lapid’den de geldi.

Bu hafta Ürdün Kral? 2. Abdullah’?n bölgede NATO benzeri bir pakt?n olu?turulmas?n? destekleyece?ine yönelik aç?klamalar?yla ?ran kar??t? bölgesel bir savunma blo?u kurulmas? yeniden gündeme geldi. ABD Ba?kan? Biden’?n Suudi Arabistan ziyaretinde bu hususta daha somut ad?mlar?n at?lmas?na yönelik beklenti giderek art?yor. Bu süreçte Türkiye’nin pozisyonu hem ?srail hem de Körfez ülkeleri için büyük önem arz edecektir. ?srail-?ran çat??mas?na Türkiye’nin bir ?ekilde dahil edilmesine yahut Türkiye’nin bu çat??mada net bir taraf almas?n? sa?lamaya yönelik çabalar da buna i?aret etmektedir.

?ç Politika Gündemi:

Ba?bakan Bennett ve D??i?leri Bakan? Lapid yapt?klar? aç?klamayla meclisi feshederek erken seçime gitme karar? ald?klar?n? aç?klad?lar. Karar, 120 ki?ilik mecliste 59 sandalyeyle az?nl?k durumuna dü?en hükümet koalisyonunun Bat? ?eria’daki Yahudileri ?srail hukukuna ba?layan önlem paketini geçirememesinin ard?ndan geldi. Geçi? sürecinde Ba?bakanl?k koltu?una Yair Lapid oturacak. Lapid ile Bennett aras?ndaki koalisyon anla?mas?na göre hükümetin dü?mesi sürecinde sa?c? partilerden 2 ya da daha fazla ismin koalisyon aleyhinde oy kullanmas? halinde ba?bakanl?k koltu?unun Lapid’e geçece?i biliniyordu. Pratikte böyle bir oylama gerçekle?memi? olsa da hükümetin dü?mesi sa?c? Yamina Partisinden iki ismin istifas? nedeniyle gerçekle?ti. Bu sebeple Ba?bakan ve Yamina Partisi lideri Bennett, koltu?u koalisyon orta?? Lapid’e b?rakt?.

Erken seçim aç?klamas?n?n ard?ndan yap?lan anketler ?srail’in yeni bir hükümet krizine girmesinin olas? oldu?una i?aret ediyor. Mevcut siyasi tabloda iki ana blok yer al?yor:

Mevcut koalisyon blo?u: 3 tanesi sa?c?, 1 tanesi Arap partisi olmak üzere 8 partiden olu?uyor.
Netanyahu önderli?indeki sa?c?-dindar partiler.

Fesih aç?klamas?n?n ard?ndan yap?lan hiçbir ankette iki bloktan herhangi birisi hükümet kurmak için gerekli 61 koltuk say?s?n? sa?layamad?. Ancak ?srail siyasetinin yap?s? gere?i seçim öncesi anla?malara ba?l? olarak partiler aras? geçi?ler ve farkl? partilerin birle?mesi gibi hadiseler fazlas?yla cereyan ediyor. Seçimin kaderi ve bir sonraki hükümetin belirlenmesi aç?s?ndan bu tür geçi? ve birle?meler büyük önem arz edecektir. Daha önceki seçim tecrübelerine dayanarak bu tür geçi? ve birle?melerin önceden tahmin edilmesi zor gözükse de ?srail kamuoyunda baz? senaryolar ön plana ç?k?yor:

Hükümet koalisyonunda yer alan partilerden birisinin Netanyahu blo?una geçmesi, Netanyahu liderli?inde yeni hükümetin kurulmas?n?n önünü açacakt?r. Bu noktada daha önce Netanyahu ile birlikte çal??m?? Yamina, Yeni Umut ve Mavi-Beyaz partilerinin isimleri gündeme geliyor.
Mevcut Ba?bakan Naftali Bennett’in, siyasi kariyerine devam edip etmeyece?i seçimler aç?s?ndan önemli bir karar olarak görülüyor. Bennett’in siyasete ara vermesi bir anlamda partisi Yamina’n?n seçimlere kat?lmamas? anlam?na gelecektir. Bu durumda Yamina seçmeninin oylar?n?n nereye kayaca?? büyük önem arz edecektir.
Yamina Partisinin koalisyonda yer alan Yeni Umut, ?srail Evimiz gibi partilerle birle?erek seçime girmesi bir di?er senaryo. Normalde bu tür birle?melerin, partilerin kazanacaklar? toplam sandalye say?lar?nda dü?ü?e neden oldu?u görülmektedir. Ancak bu birle?meler söz konusu partilerden birisinin seçim baraj?n?n alt?nda kald??? senaryo için bir önlem olarak görülebilir.
Gündemde olan bir di?er birle?me ise solcu iki parti Meretz ve ??çi partisi aras?nda. Yap?lan son anketlerden baz?lar?, Meretz partisinin tek ba??na seçime girmesi halinde baraj?n alt?nda kalaca??n? öngörüyor.