Bat? Ara?t?rma Merkezlerinin Öne Ç?kan Yay?nlar? | 15 – 30 Haziran 2022
Bat? Neden ?imdi Erdo?an ile Bar??mal??
Rusya’n?n Ukrayna’ya kar?? yürüttü?ü ac?mas?z topyekün sava?, Türkiye’nin jeostratejik satranç tahtas?ndaki konumunu önemli ölçüde art?rarak Bat?’y? bugün Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an’a her zamankinden daha fazla muhtaç hale getirdi.
Türkiye’nin y?ld?z?n?n parlamas?n?n en önemli faktörlerinden biri de Ukrayna’ya önemli bir insans?z hava arac? tedarikçisi olmas?. ?ayet Türkiye silah sevkiyat?n? geni?letirse, Ukrayna için son zafer ?ans? olabilir.
Diplomatik cephede ise Türkiye, Ukrayna konusunda Moskova ile i? birli?i yapmaya istekli oldu?unu göstermi?tir. D??i?leri Bakan? Mevlüt Çavu?o?lu, 8 Haziran’da Ankara’da Rus mevkida?? Sergey Lavrov ile yapt??? görü?mede Ukrayna’n?n tah?l ihracat? için koridor planlar?n? ele ald?. Ukrayna limanlar?nda Rusya taraf?ndan uygulanan ablukay? k?rmak için tah?l?n yüzde 25 daha indirimli al?nmas? kararla?t?r?lm??t?. Türk taraf? olmadan, bunu ba?armak imkans?zd?.
Ekonomik aç?dan, Ankara, Bat?’n?n Rusya’ya yönelik bankac?l?k yapt?r?m sistemindeki en büyük bo?luklardan birini doldurabilirse Türkiye’nin Bat? ittifak?na dahil edilmesi büyük bir ba?ar? olur. Yapt?r?m uygulanan Rus mallar?n?n Karadeniz’e giri? ç?k???n? k?s?tlayabilecek tek ülke Türkiye’dir. Rusya’n?n mali ödemelerini kabul eden, yapt?r?mlar?n etkisini azaltan ve Rusya ekonomisini destekleyen en büyük ülkelerden biri olarak Türkiye’nin rolü belirleyici olacakt?r. Ancak en önemlisi de Türkiye, Avrupa enerji kaynaklar?n?n yeniden düzenlenmesinde önemli bir oyuncu olacakt?r. Türkiye, Trans-Adriyatik, Azerbaycan do?al gaz boru hatt? gibi bir dizi önemli boru hatt? üzerinden enerjiye eri?imi kontrolde önemli bir konumdad?r.
Buna ek olarak, Cumhurba?kan? Erdo?an aktif olarak Türkiye’nin gaz kaynaklar?n? geli?tirmeye ve hatta ?srail ve K?br?s aç?k deniz gaz sahalar?n? Avrupa boru hatt? a??na ba?lamaya çal???yor.
Son olarak, Bat?’n?n Erdo?an ile ayn? safta olmas?, Ukrayna’daki sava? sonras?nda Kremlin üzerinde daha fazla jeostratejik koz sa?layacakt?r. Erdo?an ile yeniden ortakl?k kurmak Bat? için Moskova’n?n küresel etkisini s?n?rlamak amac?yla daha fazla bask? noktas? elde etmesine yol açacakt?r.
Kaynak: Foreign Policy
Cumhurba?kan? Erdo?an, Suudi Veliaht Prensi’ni A??rlad?: Ka??kç? Cinayeti Konusundaki Anla?mazl?k Bitti.
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Suudi Arabistan’?n 2018’de ?stanbul’da gazeteci Cemal Ka??kç?’y? öldürmesinden bu yana ilk kez Türkiye’ye geldi. Özellikle Cumhurba?kan? Erdo?an’?n Suudi Arabistan hükümetini en üst düzey sorumlu tutmas?yla iki ülke aras?nda onar?lmas? mümkün olmayan bir çatlak olu?tu.
Türk hükümeti Suudi Arabistan liderli?ine kar?? kampanya ba?latt?. Bu kampanya, Prens Selman’?n d??lanmas?na, tecrit edilmesine ve büyük ölçüde s?n?rlanarak yaln?zca Krall?k ile dost olan, otoriter ülkelere seyahat etmesine yol açt?.
Türkiye’nin tutumunu de?i?tirmesi, siyasi muhalif kesimin ele?tirmesine neden olurken, insan haklar? aktivistleri için alay konusu haline geldi. Aktivistler, bu hareketin ulusal ç?karlar için di?er endi?eleri gölgede b?rakan keskin bir örne?i temsil etti?ini belirtti. Prens Selman’?n Türkiye, Ürdün ve M?s?r ziyareti, imaj?n? düzeltmeye çal??t??? bölgesel bir turun parças?yd?.
Türk bas?n?, Erdo?an ve Prens Selman’?n ticaret, turizm, sa?l?k ve güvenlik alanlar?nda i? birli?ini ele alacaklar?n? yazd?. Reuters’?n aktard???na göre ismi aç?klanmayan bir Türk yetkili, iki ülkenin medyada kar??l?kl? olumsuz haberlere son vermek üzere anla?t???n? duyurdu.
Türk anket ?irketi MetroPoll taraf?ndan yay?nlanan veriler, Türk halk? içerisinde iki ülke aras?ndaki yak?nla?maya olumlu bakanlar?n yüzde 30’dan az oldu?unu, halk?n yüzde 50’sinin ise Suudi Arabistan ile ili?kilerin yeniden kurulmas?na tamamen kar?? oldu?unu gösterdi.
Kaynak: Washington Post
https://www.washingtonpost.com/world/2022/06/22/turkey-saudi-mbs-khashoggi/
Türkiye Vetosunu Geri Çekti: Finlandiya ve ?sveç NATO Yolunda
NATO müttefiki Türkiye, üç ülkenin birbirinin güvenli?ini korumay? kabul etmesinin ard?ndan Finlandiya ve ?sveç’in Bat? ittifak?na kat?lma giri?imi üzerindeki vetosunu kald?rd? ve Rusya’n?n Ukrayna’y? i?galine kar?? NATO’nun birli?ini test eden ve haftalarca süren trajedi sona erdi.
30 liderin Rusya’ya kar?? kararl? bir duru? göstermeyi amaçlayan toplant?s?nda utanç verici bir ç?kmaz?n önüne geçmek için Madrid’deki NATO zirvesinin ba?lamas?ndan 4 saat önce anla?maya var?ld?.
Vetonun kald?r?lmas?, NATO korumas? arayan ve uzun süredir tarafs?zl???n? koruyan iki ?skandinav ülkesi Finlandiya ve ?sveç’in askeri ittifaka kat?lmak için ba?vurular?na devam edebilecekleri anlam?na geliyor. Bu durum, Avrupa güvenli?inde on y?llard?r en büyük de?i?imi peki?tirebilir.
Anla?man?n ?artlar?n? aç?klarken NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ?sveç’in Türkiye’nin iade talepleri konusundaki çal??malar?n? h?zland?rmas? ve Ankara’n?n tehdit olarak gördü?ü unsurlar için ?sveç ve Finlandiya yasalar?n?n de?i?tirilmesi gerekti?ini belirtti. Ayr?ca ?sveç ve Finlandiya, Türkiye’ye silah sat???na yönelik k?s?tlamalar?n? kald?rd?.
Türkiye Cumhurba?kanl??? taraf?ndan sal? günü yap?lan aç?klamada, dörtlü anla?man?n “PKK ve ba?lant?l? gruplarla mücadelede Türkiye ile tam i? birli?i” anlam?na geldi?i belirtildi. Aç?klamada, ?sveç ve Finlandiya’n?n “teröre kar?? her türlü mücadelede Türkiye ile dayan??malar?n? her biçimi ve tezahürüyle gösterdi?i” ifade edildi.
NATO müttefikleri Rusya’ya kar?? tepkilerini güçlendirmek için ?skandinavya kat?l?m?n? sa?lamaya çal??t?. Özellikle de Finlandiya ve ?sveç üyeli?inin ittifaka askeri üstünlük sa?layaca?? Balt?k Denizi’nde ç?kmaz? çözmek; yo?un diplomasi için bir zafer niteli?indeydi.
Kaynak: Al Jazeera
ABD ve ?ran Doha’da Müzakereleri Sürdürmeye Haz?rlan?rken Hesapla?ma An?
Viyana’daki nükleer müzakerelerin 3 ay ask?ya al?nmas?n?n ard?ndan ABD ve ?ran, 28 Haziran’da Katar’?n ba?kenti Doha’da diplomatik müzakerelere yeniden ba?lamaya haz?r görünüyor.
Avrupal?lar, Viyana’daki görü?melerde oldu?u gibi Doha’da da elçi rolünü sürdürmeye devam edecek. Gerçekten de müzakerelerin yeniden ba?lat?lmas?, AB’nin D?? Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in mekik diplomasisi sayesinde mümkün oldu.
?ran medyas?na göre Tahran, ABD Ba?kan? Joe Biden’?n temmuz ortas?nda ?srail ve Suudi Arabistan’a yapaca?? ziyaretten k?sa bir süre önce farkl?l?klara kapsaml? bir çözüm bulma konusunda büyük umutlar besliyor. Nitekim bu ziyarette ?ran meselesinin gündemin üst s?ralar?nda yer almas? bekleniyor.
?ran kaynaklar?, Tahran’?n müzakereleri sürdürmek için baz? sert gerçeklerle kar?? kar??ya oldu?una i?aret ediyor. ?lk olarak, ?ran rejimi içindeki üst düzey yetkililer aras?nda Amerikal?larla nas?l müzakere edilece?ine dair anla?mazl?klar?n çözüldü?ü söyleniyor. ?kincisi, ABD Kas?m 2022 Kongre seçimlerine yakla??rken, Demokratlar muhtemelen sandalye kaybedecek ve sonras?nda ?ran’?n nükleer program?na daha az ilgi duyacak. Dolay?s?yla Tahran, Beyaz Saray ile bir anla?ma yoluna girmeyi daha makul buluyor. Üçüncüsü, petrol fiyatlar?n?n yükselmesi ve yedek kapasite eksikli?i nedeniyle ?ran, petrolüne yönelik yapt?r?mlar?n kald?r?lmas? için bask? yapmak ve ülkenin yüz milyarlarca dolara ula?abilen büyük petrol ihracat gelirlerinin potansiyelinden yararlanmak için do?ru zaman? buluyor. Bu gelirlerinin senelik yüzlerce milyar dolara ula?t??? tahmin ediliyor.
?ran’?n acilen ele almas? gereken ba?ka bir bask? noktas? daha var. Bu da ?ran’?, nükleer programdan di?er ülkelerden daha fazla korkan ?srailliler için bir hedef haline getiriyor.
?srail, nükleer ve askeri programlar?n? sabote etmek için ?ran rejiminin derinlerine s?zm??ken, Tahran’da kötü bir suçlama sava?? ba?lad?. Geçti?imiz hafta, tüm hassas nükleer-askeri programlar?n gözetiminden sorumlu olan ?ran Devrim Muhaf?zlar?’n?n üst kademeleri aras?nda büyük bir tasfiye ya?and?.
?u anda Reisi’nin Doha’da daha iyi bir anla?man?n e?i?inde oldu?una dair bir i?aret yok. Bununla birlikte, Tahran’?n kötü durumdaki ekonomisi, öfkeli nüfusu ve ?srail’in ?ran’a kar??l?k verme hususundaki kararl?l??? hakk?nda baz? sert gerçeklerle yüzle?mesi için ba?ka bir f?rsat? daha var. Bu da Tahran’daki rejim içindeki baz? gruplar?n kar?? kar??ya gelmesine yol aç?yor.
Kaynak: Ortado?u Enstitüsü (Middle East Institute)
https://www.mei.edu/publications/moment-reckoning-us-and-iran-prepare-resume-talks-doha
Orta Do?u ve Kuzey Afrika: Manama’daki Negev (Necef) Forumu Yönlendirme Komitesi
Times of Israel’in 27 Haziran’da yay?mlad??? habere göre, Bahreyn, M?s?r, ?srail, Fas, Birle?ik Arap Emirlikleri ve ABD d??i?leri bakanl?klar?n?n temsilcileri, bölgesel güvenlik ve ekonomik i? birli?ini ele almay? amaçlayan Negev (Necef) Forumu Yönlendirme Komitesi’nin ilk toplant?s? için Bahreyn’in ba?kenti Manama’da bir araya geldi.
Yönlendirme Komitesi toplant?s?, ABD Ba?kan? Joe Biden’?n temmuz ay?nda ?srail’e yapaca?? ziyaret ve ?ran’dan gelen bölgesel tehdit nedeniyle Negev Zirvesi’ne ilk defa kat?lan ülkelerin bölgesel güvenlikle ilgili sözlü taahhütlerini resmile?tiriyor.
Su, g?da güvenli?i, enerji, sa?l?k, e?itim, ho?görü ve turizme odaklanan önceki Negev Zirvesi toplant?s?nda olu?turulan çal??ma gruplar?, tüm üyeler aras?nda ticari i? birli?ini derinle?tirmenin yollar?n? ele alacak.
Ancak bölgenin ?srail ile normalle?meye kar?? devam eden direni?i, mevcut ve gelecekteki zirvelerde ula??lan güvenlik ortakl?klar?n? zay?flatacakt?r.
Kaynak: Stratfor
Dikkatler Ukrayna’ya Yo?unla?t? Ancak Suriyeli Mültecilerin Uzun Vadeli Çözümlere ?htiyac? Var.
Dünya, Rus i?gali nedeniyle 14 milyondan fazla Ukraynal?n?n evini terk etmesi ile son birkaç ay?n en büyük nüfus hareketlerinden birine tan?k oldu. BM rakamlar?na göre, 7,3 milyon ki?i Ukrayna’y? terk ederken yakla??k 2,4 milyonu, güvenli oldu?unu dü?ündü?ü ülkesine geri döndü.
Ukraynal?lar?n ço?u kom?u ülkelere, özellikle Polonya’ya s???n?rken, di?er birçok Avrupa ülkesi de çok say?da Ukraynal? mültecilere kap?lar?n? açt?. Türkiye, ücretsiz turist vize sistemi ve Ukrayna’ya askeri ve insani deste?iyle toplad??? sempati nedeniyle Ukraynal?lar için tercih edilen destinasyonlardan birisi oldu.
Geçici koruma alt?ndaki yakla??k 3.7 milyon Suriyeli ve uluslararas? koruma alt?ndaki 400 bin mülteci ve ö?renciye ev sahipli?i yapan Türkiye, dünyan?n en fazla mültecisine ev sahipli?i yapan ülkesi. Uluslararas? koruma alt?ndaki mültecilerin ço?u Afganlardan olu?uyor.
?ubat 2022’den bu yana Türkiye’ye s???nan Ukrayna vatanda?lar?n?n say?s?na ili?kin resmi bir veri bulunmuyor ancak Birle?mi? Milletler rakamlar?na göre Türkiye’de yakla??k 145 bin Ukraynal? mülteci oldu?u tahmin ediliyor.
Uluslararas? toplumun dikkatinin Ukraynal? mültecilere yo?unla?mas?, çok say?da Suriyeliye ev sahipli?i yapan ülkelerde, ba???ç?lar?n Suriyelilerin gelece?ine ili?kin endi?elerini art?rd?.
Bu ba?lamda, May?s 2022’de Brüksel’de düzenlenen; AB kurumlar?n?, AB üye ülkelerini ve uluslararas? kurulu?lar? bir araya getiren “Suriye ve Bölgenin Gelece?ini Destekleme” konulu alt?nc? kongrede verilen taahhütler memnuniyetle kar??land?. Kongrede, Suriye içindeki ve kom?u ülkelere s???nan Suriyeli mülteciler için 2022’de 6.4 milyar avro taahhüt edildi. 2021 y?l?nda ise 5.3 milyar avroyu a?an yard?mlar yap?lm??t?.
Buna ek olarak, Haziran 2021’de Avrupa Komisyonu, bölgedeki mültecileri desteklemek için toplam 5,7 milyar avroluk bir paket önerdi. Bunun 3 milyar avrosunun “Halihaz?rda yerle?mi? olan ve önümüzdeki y?llar için bir perspektife ihtiyaç duyan Suriyeli mültecilerin uzun vadeli sosyal ve ekonomik kat?l?m?n? desteklemek” için, Türkiye’ye tahsis edilmesi bekleniyor. Bu miktar?n geri kalan?n?n ise Ürdün, Lübnan ve Suriye’ye gönderilmesi muhtemel.
Bu geli?meler, Suriyelilerin 2025-2026 y?l?na kadar temel ihtiyaçlar?n?n en az?ndan bir k?sm?n?n kar??lanmas? aç?s?ndan olumlu kar??lanmaktad?r. Ancak Rusya’n?n Ukrayna i?gali uzun süreli bir kriz haline gelirse, ba???ç?lar?n yeniden Ukrayna’ya yo?unla?mas? ve Suriyelilere ev sahipli?i yapan ülkelerin üzerindeki yükün artmas? muhtemeldir.
Ba???ç?lar?n dikkatini ba?ka yöne çekmenin yan? s?ra, artan küresel g?da fiyatlar? ve sava??n neden oldu?u mahsul krizi, bu?day?n ço?unu Ukrayna’dan alan Afrika ve Orta Do?u ülkelerindeki durumu olumsuz etkileyebilir. Ayr?ca, ev sahibi ülkelerdeki kötüle?en ekonomik ko?ullardan en çok mülteciler zarar görmektedir.
Son olarak, Suriyelilerin sosyal ve ekonomik olarak entegre edilmesinde; uluslararas? ba???ç?lar ve kurulu?lar, yerel aktörler, sivil toplum kurulu?lar? ve belediyelerin uzun vadeli çözümler yaratmak için güçlerini birle?tirmeleri gerekiyor.
Suriyelilerin geçim kaynaklar?na eri?imi, tüm ev sahibi ülkelerde gelecekteki en öncelikli sorun olmaya devam etmektedir. Uluslararas? ba???ç?lar?n, ev sahibi ülkelerde istihdam yarat?lmas?n? destekleyen büyük projeleri desteklemesi gerekmektedir.
Üretim sektörlerine yap?lacak yat?r?mlar, yaln?zca mültecilerin ve ev sahibi toplumun üyelerinin i? bulmas?n? sa?lamakla kalmayacak, ayn? zamanda ülkelerin yeni pazarlara eri?mesine ve mülteci istihdam eden ?irketler için ihracat f?rsatlar? yaratmas?na da yard?mc? olabilir.
Kaynak: Wilson Center
Lübnan’?n M?s?r ve Suriye ile Gaz Anla?mas? Eylem Plan?
21 Haziran 2022’de Lübnan, Suriye ve M?s?r’dan yetkililer, Ürdün ve Suriye’den Lübnan’a uzanan bir boru hatt? üzerinden M?s?r’dan y?lda 22,95 milyar fit küp do?al gaz ithal etmek için bir anla?ma imzalad?.
Ancak anla?ma tam olarak uygulansa bile sürdürülebilir elektrik sa?lamayacak. Bu anla?ma tamamen uygulansa bile, ço?u Lübnanl? ev, hükümet taraf?ndan sa?lanan elektrik olmadan günde 18 saat dayanabilir. Buna ek olarak, anla?ma Lübnan’?n elektrik sektöründeki k?sa vadeli bir reformdur, yolsuzluk ve dengesizlikleri ele almamaktad?r. Dolay?s?yla Lübnan’?n borcunu art?racakt?r.
Anla?ma hala ABD’nin onay?n? gerektiriyor. ABD Büyükelçisi Dorothy Shea anla?may? yakla??k bir y?l önce aç?klasa da M?s?r ve Ürdün, Suriye hükümetiyle i? yapmay? engelleyen Sezar Yasas?’n?n yapt?r?mlar?na tabi olmad?klar?na dair ABD’nin onay?n? bekliyor.
Anla?ma, Lübnan’daki ABD-?ran rekabetinin bir ürünü. Büyükelçi Shea anla?may? A?ustos 2021’de, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’?n ?ran’dan yak?t sevkiyat? sa?lad???n? aç?klamas?ndan sadece birkaç saat sonra duyurdu.
Bu anla?ma ayn? zamanda, ABD’nin öncülük etti?i ve Lübnan’dan daha büyük tavizler arad??? ?srail ile Lübnan aras?ndaki deniz s?n?r? müzakerelerinde ABD’ye Lübnan hükümeti üzerinde bir koz verebilir.
Anla?ma, Mart 2011’de Suriye’yi sarsan Arap Bahar? protestolar?ndan bu yana Suriye’nin bölgeyle ekonomik entegrasyonuna yönelik ilk büyük hareketi temsil etti?i için Esed rejimi için bir kazanç. Suriye do?rudan ödeme almayacak olsa da ülkenin enerji sorunlar?n? çözmesine yard?mc? olacak gaz?n bir k?sm?n? alacak. ?am ayr?ca Lübnan’a gaz arz?n? keserek Beyrut üzerindeki etkisini güçlendirecek. Suriye’nin anla?maya dahil edilmesi ayn? zamanda Be??ar Esed’i me?rula?t?r?yor ve Suriye’nin uluslararas? rehabilitasyonuna yönelik bir ad?m? temsil ediyor.
ABD Kongresi, anla?man?n hikmeti konusunda ikiye bölünmü? durumda. Bu y?l?n ba?lar?nda, önde gelen Cumhuriyetçi milletvekilleri, D??i?leri Bakan? Anthony Blinken’e, anla?mayla ilgili “ciddi endi?elerini” ifade etmek için bir mektup yazarak, “gelecekte Sezar yapt?r?mlar?n? a?mak için bir plan” sa?layaca??n? savundu.
Kaynak: Stratejik ve Uluslararas? Çal??malar Merkezi (CSIS)
https://www.csis.org/analysis/politics-lebanons-gas-deal-egypt-and-syria
Sadr hareketi neden Irak siyasi sürecinden çekildi?
Mukteda es-Sadr, toplu istifan?n nedenlerini Salih Muhammed el-Iraki isimli Twitter hesab? üzerinden aç?klad?. 12 Haziran’da yapt??? aç?klamada Sadr, karar?n?n Irak halk?n? çözülmemi? bir siyasi çat??maya do?ru korkunç bir dü?ü?ten kurtarma arzusundan kaynakland???n? belirtti.
Sadr, Necef’te Sadr bloku üyeleriyle yapt??? görü?mede siyasi süreçten çekilme karar?n?n “yolsuzlu?a hiçbir ?ekilde ortak olmamak ad?na” al?nd???n? belirtti. Sadr, “Bozguncular var oldukça gelecekteki seçimlere kat?lmayaca??m. Bu, benimle Allah aras?nda, benimle sizin ve halk?n aras?nda bir ahittir” ifadelerine yer verdi.
Bu aç?klamada belirtilen iddiaya ra?men, Sadr’?n siyasi süreçten aniden geri çekilme karar?n?n arkas?ndaki gerçek sebep ba?ka unsurlar da olabilir.
Sadr yanl?lar?n?n siyasi süreçten çekilmeleri, siyasi varl?klar?n? öne ç?karma, politikac?lar?n güçlü bir hükümet kurmadaki ba?ar?s?zl???n? vurgulama ve daha sonra onlardan siyasi cepheye geri dönmesini talep etme arzular?ndan kaynaklanabilir.
Sadr’?n karar?, özellikle ?u anda parlamentonun yasama tatilinde oldu?u göz önüne al?nd???nda, yedek temsilciler ça??rmak veya herhangi bir meclis karar? ç?karmak mümkün olmad??? için, müttefikleriyle anla?arak yürütülen siyasi bir manevra da olabilir. Parlamento tatili, temmuz ba??na kadar devam edecek.
Sadr’?n karar?n?n arkas?ndaki ana nedeni aç?klayan ba?ka bir olas?l?k daha var ki o da Sadrc?lar?n siyasi süreçten çekilmesinin, sürecin kaç?n?lmaz bir ?ekilde ba?ar?s?zl??a u?rayaca??n?n fark?nda olmalar?. Böylece, Sadr hareketi bu lekeden korunmu? olacak, parlamentonun feshedilmesi ve yeni parlamento seçimleri için haz?rlanmas?na imkan tan?yacak.
Tüm bu olas?l?klar göz önüne al?nd???nda, Sadr’?n bir sonraki hamlesini öngörmek oldukça zor. Zira daha önceki ad?mlar?nda çeli?kili bir tutum sergiledi.
Bunun ?????nda, siyasi açmaz durumu, devleti içinden ç?k?lmas? zor olabilecek kritik bir sürece sokarak, politikac?lar?n bunu içeride çözememesi halinde uluslararas? toplumu krizin çözümü için do?rudan müdahale etmeye sevk edebilecek kapsaml? bir kurumsal çökü?e do?ru götürüyor.
Kaynak: Washington Yak?n Do?u Ara?t?rmalar? Enstitüsü
Kaynak:
- https://foreignpolicy.com/2022/06/22/turkey-erdogan-ukraine-russia-war-west-us-geopolitics-black-sea-europe-energy
- https://www.washingtonpost.com/world/2022/06/22/turkey-saudi-mbs-khashoggi/
- https://www.aljazeera.com/news/2022/6/28/erdogan-to-have-bilateral-talks-with-world-leaders-at-nato-summit
- https://www.mei.edu/publications/moment-reckoning-us-and-iran-prepare-resume-talks-doha
- https://worldview.stratfor.com/situation-report/mena-negev-summit-steering-committee-meets-manama-bahrain
- https://www.wilsoncenter.org/blog-post/long-term-solutions-needed-syrian-refugees-attention-shifts-ukraine
- https://www.csis.org/analysis/politics-lebanons-gas-deal-egypt-and-syria
- https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/why-did-sadrists-withdraw-iraqi-political-process