?srail Raporu | 22 – 31 May?s 2022
22-31 May?s Tarihleri Aras?nda Öne Ç?kan Haber Ba?l?klar?
| ?ran Devrim Muhaf?zlar? Ordusu komutanlar?ndan albay Hasan Sayyad Khodaei, suikast sonucu öldürüldü. ?srail medyas? Khodaei’nin yurtd???ndaki ?sraillilere suikast planlar?n?n arkas?ndaki isim oldu?unu iddia etti. New York Times gazetesi ise suikast?n arkas?nda ?srail oldu?unu do?rulayan kaynaklara ula?t???n? iddia etti. |
| Kudüs Sulh Mahkemesi, Mescid-i Aksa sahas?nda sesli ibadet ederek statükoyu bozduklar? için Mescid-i Aksa bölgesine giri?leri yasaklanan üç Yahudi genç hakk?ndaki giri? yasa??n? bozdu. Ürdün taraf?ndan yap?lan aç?klamada mahkemenin karar?n?n uluslararas? hukuku ihlal etti?i belirtildi. Sulh Mahkemesinin bu karar? bölge mahkemesi taraf?ndan bozuldu. |
| Koalisyondan istifa eden Meretz milletvekili Zoabi, hükümetin Arap beldelerine tahsis edilen fonlar? aktaraca??n? aç?klamas?n?n ard?ndan koalisyona geri döndü. |
| Türkiye D??i?leri Bakan? Mevlüt Çavu?o?lu Filistin ve ?srail’e bir gezi gerçekle?tirdi. ?srail D??i?leri Bakan? Lapid ile görü?mesi sonras? yap?lan bas?n aç?klamas?nda iki ismin de kar??l?kl? büyükelçi atamalar?na de?inmemesi dikkat çekti. |
| CNN taraf?ndan yay?mlanan raporda, ?srail’in iddialar?n?n aksine Al-Jazeera muhabiri ?irin Ebu Akile’nin ?srail güçleri taraf?ndan hedef al?narak öldürüldü?ü iddia edildi. |
| ?srail Ba?bakan? Bennett, ABD Ba?kan? Biden’?n DMO’yu terör listesinden ç?kartmayacaklar?n? kendisine iletti?ini söyledi. |
| Home? yerle?im birimi koalisyonda yeni bir krize neden oldu. Savunma Bakan? Gantz, “Home? bo?alt?lacak” derken ?çi?leri Bakan? ?aked “Home?’in tahliye edilmemesi için her ?eyi yapaca??z” dedi. |
| ?srail’de ba?bakanl?k süresini 8 y?l ile s?n?rlamas? öngörülen ve Netanyahu’ya kar?? bir hamle olarak de?erlendirilen yasa teklifi, hükümet koalisyonunun ço?unlu?u kaybetmesi nedeniyle meclisten geçmedi. Yetersiz oy say?s? nedeniyle hükümet baz? tasar?lar? geri çekmek zorunda kal?yor. |
| Irak’ta ?srail’le ili?kilerin normalle?tirilmesini suç sayan yasa kabul edildi. |
| Axios haber sitesinin iddias?na göre ?srail, ABD’nin ?srail’e ait tanksavar füzelerinin Ukrayna’ya transferi için yapt??? talebi reddetti. |
| Yahudilerce “Kudüs Günü” olarak kutlanan Alt? Gün Sava?lar?n?n y?ldönümünde a??r? sa?c? isimlerin kat?l?m?yla bayrak yürüyü?ü gerçekle?tirdi. Yürüyü?ün ?am Kap?s? ve Eski ?ehir’in içindeki Müslüman mahallelerinden geçmesi tepki çekti. ?srail güvenlik güçleri yo?un güvenlik önlemleri al?rken yürüyü?ün geçece?i bölgelere barikatlar çekildi. Yürüyü? esnas?nda baz? göstericilerin “Araplara ölüm” sloganlar? atmas? tepkilere neden oldu. |
| Bayrak yürüyü?ü öncesi 2 binin üzerinde Yahudi Mescid-i Aksa’ya bask?n düzenledi. Baz? Yahudilerin Mescid-i Aksa’da ?srail bayraklar? açt??? görüldü. |
| BAE, Mescid-i Aksa’da ya?anan olaylar?n ard?ndan ?srail’i k?nayan bir aç?klama yay?nlad?. |
| Hamas, Kudüs Bayrak Yürüyü?üne “do?ru zamanda” tepki verece?i konusunda uyard?. |
| DMO komutan?na suikast yap?lmas?n?n ard?ndan ?srail, ?ran’?n verece?i olas? tepkilere binaen seyahat uyar?lar?n? güncelledi. Türkiye’ye yönelik seyahat uyar?s? da güncellenerek “orta derecede tehdit” olarak belirlendi. Ayr?ca ?srailli güvenlik yetkililerinin Türkiye’de ikamet eden 100 kadar ?srailliyi arayarak geri dönmelerini istedi?i kaydedildi. |
| ?srail medyas?, üst düzey ?srailli bir yetkilinin Suudi Arabistan’a ziyaret gerçekle?tirdi?ini iddia etti. |
| Artan spekülasyonlar?n ard?ndan aç?klama yapan Benny Gantz, Likud Partisi ile alternatif bir hükümet kurma görü?meleri yapmad???n? söyledi. |
| D??i?leri Bakan? Lapid, ?srail’in ABD ve Körfez ülkeleriyle birlikte Suudi Arabistan ile normalle?me üzerine çal??t???n? aç?klad?. |
| Ultra-Ortodoks partilerle kavgas?n? sürdüren Maliye Bakan? Avigdor Liberman yapt??? aç?klamada “tembellik” ö?reten Haredi (Ultra-Ortodoks) kurumlar? finanse etmek için hiçbir neden olmad???n? söyledi. |
| Savunma Bakan? Gantz, Eski ?ehir’in Müslüman Mahallesi’nde düzenlenen Bayrak Yürüyü?ündeki ?iddet olaylar?n?n ve k??k?rt?c? söylemlerin ön saflar?nda yer alan a??r? sa?c? gruplar La Familia ve Lehava’n?n terör örgütü olarak tan?mlanmas?n?n zaman?n?n geldi?ini söyledi. |
D?? Politika Gündemi:
Türkiye D??i?leri Bakan? Mevlüt Çavu?o?lu ?srail’e bir seyahat gerçekle?tirdi. ?srailli mevkida?? Lapid ile gerçekle?tirdi?i görü?me sonras? iki isim bas?n toplant?s? düzenledi. Bas?n toplant?s?nda her iki isim de temkinli aç?klamalarda bulundu. ?ki ülke aras?ndaki ticari ortakl?klar?n geli?tirilmesi ve sivil havac?l?k alan?ndaki i? birlikleri ön plana ç?kar?ld?. Ancak beklenenin aksine kar??l?kl? büyükelçi atamalar?na de?inilmedi. Ziyaret öncesinde ç?kan haberlerde, Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan? Fatih Dönmez’in de ziyarete kat?lmas?n?n beklendi?i belirtiliyordu. Dönmez’in ziyarette yer almamas?, ?srail’in enerji i? birli?i konusundaki temkinli tavr? ile aç?kland?.[1]
Görü?me sonras? her iki ismin, iki ülke aras?ndaki ihtilaf ve farkl? hassasiyetlere ra?men pozitif bir gündem olu?turmaya yapt??? vurgu bir di?er dikkat çekici noktayd?. ?ki taraf da iki ülkenin ili?kilerinde görülen geçmi? krizlerin fark?nda oldu?u mesaj?n? verdi.[2] Bu aç?klamalardan ?srail-Türkiye yak?nla?mas?n?n k?sa vadede iki ülke aras?ndaki anla?mazl?klar? çözme hedefi ta??mad??? ç?kar?labilir. Temel amaç, bu tür anla?mazl?klar?n ikili ili?kilere zarar vermeden yahut asgari zararla a??lmas? için çe?itli mekanizmalar?n devreye sokulmas? olarak nitelenebilir. Türkiye D??i?leri Bakanl???n?n son dönemde Filistin meselesine yönelik aç?klamalar?nda kulland??? dil bu mekanizmalar?n i?leyi?ine örnektir. Son dönemde bu aç?klamalarda Mescid-i Aksa’n?n uluslararas? statüsüne yönelik vurgu artarken aç?klamalarda ?srail devleti direkt olarak hedef gösterilmiyor. Örne?in Bayrak yürüyü?ü esnas?nda ya?anan çat??malar hakk?nda Türkiye D??i?leri Bakanl??? taraf?ndan yap?lan aç?klamada yaln?zca Mescid-i Aksa’ya yönelik bask?nlar dile getirilirken aç?klamada direkt olarak a??r? sa?c? ?srail Milletvekili Itamar Ben Gvir hedef al?nd?.[3]
?ç Politika Gündemi:
Geçti?imiz hafta koalisyondan istifa etti?ini aç?klayan Meretz milletveki Zoabi, Lapid ve baz? Arap belediye ba?kanlar? ile gerçekle?tirdi?i görü?me sonras? koalisyona geri döndü?ünü aç?klad?. Zoabi, istifa mektubunda hükümetin Araplara yönelik olumsuz tavr?na vurgu yapm??t?. Zoabi’nin geri dönmesinin nedeni olarak hükümetin Arap toplumuna yönelik fonlar? aktarmay? h?zland?rma taahhüdünde bulunmas? gösteriliyor. Zoabi’nin koalisyona geri dönmesiyle muhalefet blo?unun hükümeti feshetmeye yönelik tasar?y? geri çekti?i aktar?ld?.
Zoabi’nin koalisyona dönmesine ra?men hükümet koalisyonu meclis oylamalar?nda kan kaybetmeye devam ediyor. Hükümet koalisyonu taraf?ndan haz?rlanan tasar?lar meclisten geçemezken, Mavi-Beyaz Partisi lideri ve Savunma Bakan? Gantz taraf?ndan haz?rlanan ve hükümet içinde tart??malara yol açan -gazilerin e?itim masraflar?n? kar??lamay? öngören- yasa teklifi muhalefet partisi Likud’un deste?iyle meclisten geçti. Likud’un, Gantz ile özde?le?en bu yasa tasar?s?n? desteklemesi Gantz’? tekrar yan?na çekme hamlesi olarak yorumlan?rken Gantz yapt??? aç?klamada bu spekülasyonlar? reddetti. Ana muhalefet lideri Netanyahu’nun hükümeti devirip yeniden seçime gitmek yahut mevcut meclisten yeni bir hükümet te?kil etmek için hükümet koalisyonunda yer alan baz? isimleri yan?na çekmesi gerekiyor.
Bu hafta iç gündem de dikkat çeken bir di?er ba?l?k ise a??r?-sa?c? gruplar taraf?ndan organize edilen Bayrak Yürüyü?üydü. Geçti?imiz sene Hamas ile ?srail aras?ndaki çat??malar bu yürüyü? sebebiyle ba?lam?? ve etkinlik iptal edilmek zorunda kalm??t?. Hamas’?n bu seneki çat??malarda daha pasif bir pozisyon almas?yla yürüyü? gerçekle?tirildi. Yürüyü? esnas?nda ?am Kap?s? ve Eski ?ehir içerisindeki Müslüman mahallelerinde geni? güvenlik önlemleri al?nd?. Yürüyü?e kat?lan Yahudilerin ?rkç? sloganlar atmas?, bölgenin esas sakinlerini k??k?rtacak hareketlerde bulunmas? gibi eylemler ?srail medyas?nda tepki çekerken, Kahana, Leheva gibi a??r?l?k yanl?s? radikal gruplar?n bayraklar?n?n aç?lmas? bir di?er dikkat çekici husus oldu.
Referanslar
- https://www.timesofisrael.com/fms-visit-shows-turkey-eager-to-accelerate-reconciliation-but-israel-more-cautious/
- https://twitter.com/i/broadcasts/1vAxRkWzEkDKl?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1529383826371358721%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.independentturkish.com%2Fnode%2F514916
- https://www.mfa.gov.tr/no_-176_-mescid-i-aksa-ya-duzenlenen-baskinlar-hk.tr.mfa