?srail Raporu | 01 – 11 Haziran 2022
1-11 Haziran Tarihleri Aras?nda Öne Ç?kan Haber Ba?l?klar?
?srail “E1 yerle?im yeri” in?as? projesini yeniden gündeme ald?. ?lk kez 2012 y?l?nda gündeme getirilen proje, Kudüs ile Ramallah aras?ndaki ula??m? engellemesi sebebiyle uluslararas? tepkilere sebep olmu?tu. Geçti?imiz aylarda ?srail’in ABD’ye E1 projesini durduraca??na dair garanti verdi?i gündeme gelmi?ti. |
Muhalefet partileri Likud, ?as, Birle?ik Tevrat Yahudili?i ve Dini Siyonizm liderleri, koalisyon hükümeti taraf?ndan meclise sunulan bütün tasar?lara kar?? ç?kacaklar?n? aç?klad?lar. Mevcut durumda hükümet koalisyonu muhalefetin deste?i olmadan meclisten yasa geçiremiyor. |
?srail bas?n?nda yer bulan iddialara göre hükümet koalisyonundan Adalet Bakan? ve Yeni Umut Partisi Ba?kan? Gideon Sa’ar, alternatif bir hükümet için muhalefet lideri Netanyahu ile görü?üyor. Sa’ar, uzun y?llar Netanyahu’nun partisi Likud’da görev ald?ktan sonra kendi partisini kurmu?tu. Sa’ar, görü?me iddialar?n? yalanlad?. |
GKRY ile ?srail ortak bir askeri tatbikat düzenledi. Türkiye D??i?leri Bakanl??? yay?nlad??? yaz?l? aç?klamayla tatbikata tepkisini gösterdi. ?srail bas?n?nda yer bulan haberlerde tatbikata kat?lan 100’ü a?k?n jetin ?ran’?n nükleer tesislerine sald?r? simülasyonu gerçekle?tirdi?i aktar?ld?. |
?srail Ulusal Güvenlik Konseyi Ba?kan? Eyal Hulata ve ABD’li mevkida?? Jake Sullivan Washington’da bir araya gelerek büyük ölçüde ?ran’a odaklanan görü?melerde bulundular ve Tahran’?n nükleer silah edinmesini engellemek için ekonomik, diplomatik ve askeri koordinasyon sözü verdiler. |
?srail kamu kurumlar?nda Filistin bayraklar?n? yasaklayan yasa tasar?s? ilk okumay? geçti. Tasar?n?n yasala?mas? için üç okumay? geçmesi gerekiyor. |
Ba?bakan Bennett, Uluslararas? Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Ba?kan? Grossi ile bir araya geldi. Bennett’in ofisinden yap?lan aç?klamada “Bennett, ?srail’in ?ran’?n nükleer silah geli?tirme olas?l???n? engellemek için diplomasiyi tercih etmesine ra?men, uluslararas? toplumun ilgili zaman diliminde ba?ar?l? olamamas? halinde, kendini savunma ve nükleer program?n? engellemek için ?ran’a kar?? harekete geçme hakk?n? sakl? tuttu?unu aç?kça belirtti” denildi. Geçti?imiz hafta Bennett, ?ran’?n UAEK’ye ait baz? gizli belgeleri çald???n? iddia etmi?ti. |
ABD Ba?kan? Biden’?n 23 Haziran’da ?srail’e bir ziyaret gerçekle?tirmesi bekleniyor. |
?ran D??i?leri Bakan? yapt??? aç?klamada, BM’nin atom gözlemcisinin ?srail’e yapt??? ziyaretin örgütün tarafs?zl???n? ihlal etti?ini söyledi ve Bat?l? ülkelerin önümüzdeki hafta yap?lacak Uluslararas? Atom Enerjisi Kurumu toplant?s?nda Tahran’? k?namak için harekete geçmeleri halinde derhal kar??l?k verecekleri uyar?s?nda bulundu. |
Yahudiler ?avuot Bayram? nedeniyle Mescid-i Aksa’ya bask?n düzenlerken polis ile Filistinliler aras?nda çat??ma ya?and?. |
Fransa Cumhurba?kan? Emmanuel Macron Cumartesi günü Filistin Ba?kan? Mahmud Abbas ile görü?erek bölgede son dönemde artan ?iddet olaylar?ndan duydu?u endi?eyi dile getirdi ve öldürülen Al Jazeera muhabiri ?irin Ebu Akile’nin ölümüyle ilgili soru?turmalar?n sonuçland?r?lmas? ça?r?s?nda bulundu. |
?srail’in Lübnan ile deniz s?n?r? konusunda ihtilafl? oldu?u Kari? bölgesinde sondaj çal??malar?na ba?lamas?n?n ard?ndan Lübnan Cumhurba?kan? Mi?el Avn ?srail’e uyar?da bulundu. Lübnan ile ?srail aras?ndaki deniz s?n?r? anla?mazl???n? çözmeyi amaçlayan görü?meler ABD arabuluculu?unda devam ediyor. |
??gal alt?ndaki Bat? ?eria’daki Yahudi yerle?imcilerin ?srail hukukuna tabi tutulmas?n? öngören ve hükümet koalisyonu içerisinde büyük tart??malara sebep olan yasa tasar?s? oylamay? geçemedi. Koalisyonda yer alan Ra’am partisinden bir milletvekili aleyhte oy kullan?rken üç milletvekili ise çekimser oy verdi. Yasa tasar?s? koalisyonun devam etmesi aç?s?ndan önemli bir test olarak görülüyordu. |
Adalet Bakan? Sa’ar, meclis oylamas? öncesi yapt??? aç?klamalarda Bat? ?eria’daki yerle?imcilerle alakal? yasa teklifinin hükümetin hayatta kalmas? ad?na büyük bir s?nav oldu?unu defalarca vurgulam??t?. |
Hükümet koalisyonu, Bat? ?eria yasa tasar?s? aleyhine oy kullanan koalisyon üyeleri Ghanaim ve Zoabi’ye istifa etmeleri için bask? yap?yor. Koalisyon bu isimlerin yerine Bat? ?eria tasar?s?n? destekleme ihtimali daha yüksek isimler getirmek istiyor. |
Artan siyasi bask?larla kar?? kar??ya kalan Ba?bakan Naftali Bennett, diplomatik sözcüsü Matan Sidi’nin istifa etti?ini aç?klad?. Böylece Bennett bir ay içinde dördüncü önemli yard?mc?s?n? kaybetti. |
?srail sava? uçaklar?n?n Pazartesi gecesi Suriye’nin ba?kenti ?am’?n güneyindeki bir alana bir dizi hava sald?r?s? düzenledi?i ve birçok bölgede hasara yol açt??? bildirildi. |
?srail’de yap?lan son anketlere göre Netanyahu blo?u 60 sandalyeye ula?t?. |
Ba?bakan Naftali Bennett, nükleer program? nedeniyle ?ran’? k?nama karar? alan BM nükleer gözlemcisi Uluslararas? Atom Enerjisi Kurumunu tebrik etti. |
?srail bas?n?nda yer bulan iddialara göre Filistin Ba?kan? Mahmud Abbas, Biden yönetiminin Ramallah’la ili?kileri güçlendirmek için atmay? planlad??? bir dizi ad?mdan duydu?u memnuniyetsizli?i dile getirdi ve Kudüs’teki ABD konsoloslu?u kapal? kald??? sürece bu önlemleri yetersiz buldu. |
?srail bas?n?nda yer alan haberlere göre Yamina milletvekili Orbach, Parti ba?kan? ve Ba?bakan Bennett’e koalisyonun ayakta kalabilece?ine inanmad???n? söyledi ve muhalefet partisi lideri Netanyahu ile görü?melerde bulundu?unu bildirdi. Nir Orbach’?n Likud’a geçmesi durumunda koalisyonun sandalye say?s? 59’a (59/120) dü?ecek. |
Muhalefetin asgari ücretin art?r?lmas?na yönelik yasa tasar?lar?, baz? koalisyon milletvekillerinin lehte oy kullanmas?yla ön okumalar? geçti. Bu durum hükümet aç?s?ndan bir di?er önemli yenilgi olarak de?erlendiriliyor. |
?srail Ba?bakan? Bennett, Abu Dabi’ye plans?z bir ziyaret gerçekle?tirdi ve Muhammed bin Zayed ile bir araya geldi. Görü?mede “bölgesel meseleler” ele al?nd?. ?srail bas?n?, görü?menin Viyana’da t?kanan ?ran nükleer görü?meleriyle alakal? oldu?unu iddia etti. |
?srail ordusu Hizbullah’? “S?n?r Tan?mayan Ye?iller” olarak bilinen bir çevre grubu kisvesi alt?nda ?srail s?n?r? boyunca gizli faaliyetler yürütmekle suçlad?. Öte yandan ?srail ile Lübnan aras?ndaki ihtilafl? bölgede ?srail’in yürüttü?ü sondaj çal??malar?na ili?kin ortak aç?klama yapan ?srail Savunma Bakan?, D??i?leri Bakan? ve Enerji Bakan?, ?srail’in stratejik altyap?s?n? savunma hakk?na sahip oldu?unu ve bunu yapmaya haz?r oldu?unu belirtti. |
?srail ile kom?u Arap ülkeleri aras?ndaki savunma i?birli?ini art?rmay? hedefleyen bir yasa tasar?s? ABD senatosuna sunuldu. |
Biden yönetimi, Filistin Yönetimi ile eski ABD Ba?kan? Donald Trump taraf?ndan kesilen ileti?im hatt?n? yeniden kurdu. Büyük ölçüde sembolik olan bu ad?m, Washington’un Ramallah’?n talep etti?i ancak ?srail hükümetinin kar?? ç?kt??? Kudüs’teki ABD konsoloslu?unun yeniden aç?lmas? konusunu bekletmeye devam etti?i bir dönemde geldi. |
D?? Politika Gündemi:
?srail, ?ran üzerindeki uluslararas? bask?y? art?rmak için çabalamaya devam ediyor. ?srail Ba?bakan? Bennett’in, ?ran’?n baz? gizli belgeleri kaç?rd??? ve kritik bilgileri gizledi?i yönündeki iddialar? kar??l?k buldu. BM gözlemci kurulu?u Uluslararas? Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) ?ran’? resmen k?nayan bir aç?klama yay?nlad?.[1]
?ran’?n artan nükleer tehdidi sebebiyle ?srail ile Arap kom?ular? aras?nda entegre bir savunma blo?u kurulmas? ihtimali ?srail bas?n?nda yer bulmaya devam ediyor.[2] ?srail d???ndaki bölge ülkelerinin ?ran’a kar?? bu denli keskin bir savunma ekseni olu?turma konusunda ne kadar istekli olduklar? hususunda soru i?aretleri mevcut. ?srail’in bölge ülkelerini böyle bir blo?un in?as?na ikna etmek için giri?imlerde bulundu?u görülüyor. ?srail Ulusal Güvenlik Konseyi Ba?kan? Eyal Hulata ve ABD’li mevkida?? Jake Sullivan aras?ndaki görü?me, UAEK’nin ?ran’a yönelik aç?klamalar?n?n hemen akabinde ?srail Ba?bakan? Bennett’in BAE’ye sürpriz bir ziyaret gerçekle?tirmesi, Suudi Arabistan ile ?srail aras?nda ABD arabuluculu?unda bir normalle?menin daha s?k gündeme gelmeye ba?lamas? gibi geli?meler ?srail’in bu giri?imlerine örnek olarak verilebilir.
?ç Politika Gündemi:
?srail parlamentosunda bu hafta hükümet koalisyonu üst üste hezimetler ya?ad?. Özellikle Bat? ?eria’daki yerle?imcilerin ?srail kanunlar?na tabi tutulmas?n? öngören tasar?n?n mecliste ilk okumay? geçememesi büyük krize neden oldu. Adalet Bakan? Sa’ar bu tasar?y? hükümetin devam edip etmeyece?ine dair önemli bir test olarak nitelemi?ti. Koalisyonun testte ba?ar?s?z olmas?n?n ard?ndan aleyhte oy kullanan Arap as?ll? koalisyon üyelerinin üzerindeki bask? artt?.
Normal ?artlarda muhalefet blo?undaki sa?c? partilerin de bu tasar?y? desteklemesi bekleniyordu. Zira bu partilerin seçmen kitlesi içerisinde Bat? ?eria’daki yerle?imciler de yer al?yor. Ancak Netanyahu önderli?indeki muhalefet blo?u, hükümetin ba?ar?s?zl???n? tescillemek ad?na meclise hükümet koalisyonu taraf?ndan getirilen bütün tasar?lar? reddetme karar? ald?.
120 ki?ilik ?srail meclisinde sa?c? olarak nitelenen 7 parti bulunuyor (72/120). Bu 7 partinin 3 tanesi, Anti-Netanyahu blo?u olarak da niteleyebilece?imiz hükümet koalisyonda yer al?yor. ?srail’de yap?lan son anketler Netanyahu önderli?indeki koalisyon-d??? sa? partilerin ciddi bir yükseli?te oldu?unu gösteriyor. Seçimlerde toplam 52 sandalye elde edebilen koalisyon-d??? sa? partilerin son anketlerde 60 sandalyeye kadar ula?t??? görülüyor. ?srail’de hükümet kurmak için gerekli sandalye say?s? ise 61. Mevcut koalisyonun ise anketlerde ciddi ölçüde güç kaybetti?i görülüyor. 61 sandalye ile kurulan koalisyonun son anketlerdeki sandalye say?s? 53’e kadar gerilemi? durumda. ?srail bas?n?nda do?al olarak hükümetin gelece?i ile alakal? oldukça karamsar bir bak?? aç?s? hakim durumda. Netanyahu önderli?indeki sa? blo?un hükümeti yeniden ele geçirmesi durumunda ?srail’in yeniden uzun süre sa? siyasetin hakimiyeti alt?na girece?i tahmin ediliyor.
Son 5 Ankete göre ?srail Sa??[3]
Tarih | Likud | ?as | Birle?ik Tevrat Yah. | Dini Siyonist | Koalisyon d??? sa? toplam | Yamina | ?srail Evimiz | Yeni Umut | Koalisyon içi sa? toplam | Mevcut koalisyon |
10 Haz. | 34 | 8 | 7 | 11 | 60 | 5 | 5 | 4 | 14 | 53 |
7 Haz. | 35 | 8 | 7 | 10 | 60 | 6 | 5 | 0 | 11 | 54 |
25 May | 35 | 8 | 7 | 9 | 59 | 6 | 5 | 4 | 15 | 54 |
21 May | 36 | 8 | 7 | 9 | 60 | 6 | 5 | 4 | 15 | 53 |
9 May | 36 | 7 | 7 | 9 | 59 | 8 | 5 | 4 | 17 | 53 |
Seçim | 30 | 9 | 7 | 6 | 52 | 7 | 7 | 6 | 20 | 61 |
Referanslar
- https://www.jpost.com/breaking-news/article-708866
- https://www.timesofisrael.com/us-legislation-aims-to-integrate-israel-arab-states-defense-systems-against-iran/
- https://en.wikipedia.org/wiki/Opinion_polling_for_the_next_Israeli_legislative_election