| Bir hafta boyunca yaşanan en önemli gelişmeler |
| 24 Şubat: Erdoğan: Rusya’nın Ukrayna saldırısı barışa vurulan sert bir darbedir. |
| 24 Şubat: Ukrayna, Türkiye’den İstanbul ve Çanakkale boğazlarını Rus gemilerine kapatmasını talep etti. |
| 25 Şubat: Türkiye: Montrö Sözleşmesi’ni uygulayacağız, ancak Rus savaş gemilerinin Karadeniz’e ulaşmasını engelleyemeyiz. |
| 26 Şubat: Türkiye: Ukrayna krizi nedeniyle turizm sektöründe büyük kayıp yaşanacağı konusunda uyarı yapıldı. |
| 27 Şubat: Ankara, Moskova ve Kiev arasındaki müzakerelere ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu açıkladı. |
| 1 Mart: İçişleri Bakanlığı, Şırnak ve Mardin’de PKK’ya karşı operasyon başlattı. |
| 1 Mart: Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rus mevkidaşı ile görüşerek ateşkes ilan edilmesinin gerekliliğini vurguladı. |
| 1 Mart: Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani Türkiye ziyaretinde NATO üyeliği için talepte bulundu. |
| 2 Mart: Türk yetkili: Avrupa, Soğuk Savaş’tan bu yana en kötü güvenlik kriziyle karşı karşıya. |
| 2 Mart: Katar-Türkiye askeri komisyonu 4’üncü toplantısını Ankara’da gerçekleştirdi. |
| 2 Mart: Ukrayna, yeni İHA’ları teslim eden Türkiye’ye teşekkür etti. |
| 3 Mart: Cumhurbaşkanı Erdoğan MHP lideri Devlet Bahçeli ile başkent Ankara’da bir araya geldi. |
| 3 Mart: Türkiye, Rusya’nın Ukrayna müdahalesi konusunda karamsar olduğunu ve krizin sonunun görünmediğini açıkladı. |
| 3 Mart: Ürdün Dışişleri Bakanı Ayman Safadi’’nin Ankara ziyareti sırasında Suriyeli mültecilerin gönüllü dönüşü için ortak çabalar ele alındı. |
| 3 Mart: Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Ukraynalı mevkidaşı Dmitro Kuleba ile insani yardım koridorlarıyla ilgili bir telefon görüşmesi yaptı. |
| 4 Mart: Türkiye’de enflasyon yükselmeye devam etti ve yıllık enflasyon oranı %54,4 olarak kaydedildi. |
| 4 Mart: Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli istifa etti, yerine Vahid Kirişçi atandı. |
| 4 Mart: Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Kazakistan Başbakanı ile görüştü. |
| 4 Mart: ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman, Türkiye’ye geldi. |
Yeni atama ve görevlendirmeler
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, görevden af talebinde bulundu. Yerine Vahid Kirişçi atandı.
1960’da Kahramanmaraş’ta doğan Kirişçi, Adana Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden mezun oldu. İngiltere Cranfield Üniversitesi’nde doktora yapan Kirişçi 3 çocuk babasıdır. AK Parti’nin eski milletvekillerinden olan Kirişçi, parti içindeki İslami akıma yakın isimlerdendir.
İç politika gündemi
Özet: İç politikada yaşanan en önemli gelişme, İçişleri Bakanlığı’nın Şırnak’ta terör örgütü PKK’ya yönelik yeni bir operasyonun başlatıldığını duyurması oldu.
Bakanlık, harekatın ismini “Eren Kış-28 Şehit Jandarma Er Adem Erbaş Operasyonu” olarak belirledi. Operasyonun hedefi, PKK unsurlarını ülkeden tamamen çıkararak, bölgede yayılan teröristleri etkisiz hale getirmek.
Operasyon ismini, 11 Ağustos 2017’de PKK’lı teröristlerin şehit ettiği Eren Bülbül isimli gençten aldı. Siyasi açıdan bakıldığında, PKK’nın tasfiyesinin Türkiye’nin güneydoğusundaki Kürtler üzerindeki siyasi etkisini azaltmaya katkıda bulunduğuna inanılıyor.
Muhalefet kanadında ise halen 6 parti arasında görüşmeler sürüyor. Ukrayna’da yaşananların iç politikaya yansımasına rağmen, muhalefetin yüzde 54’e varan enflasyon eleştirisi dışında bir açıklaması olmadı.
Muhalefet partileri ikinci toplantısını 28 Şubat’ta yaptı. Ancak 12 Şubat’ta yapılan ilk toplantı kadar ilgi görmedi. Bunun nedeni Rusya-Ukrayna olayının gündemi yoğun bir şekilde meşgul etmesiydi.
Millet ittifakının isminin, 4 partinin katılımı ve özellikle Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu’nun talebiyle “Büyük Millet İttifakı” şeklinde değişebileceğine ilişkin haberler sızdı.
Muhalefet partileri, cumhurbaşkanlığı sisteminden parlamenter sisteme geçiş hedeflerine ulaşmanın zor olduğunu kabul ediyor. Zira ne şimdi ne de seçimden sonra 400 milletvekilinin 360’ından onay almak kolay değil. Hiçbir parti tek başına sistemi değiştiremeyeceğinden, muhalefet parlamenter sistem çağrısı ile başkanlık sistemine göre adaylık arasında çelişkiye düşecektir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, hem bu konuyu hem de Ukrayna krizini görüşmek üzere MHP lideri Devlet Bahçeli ile bir araya geldi. Görüşmenin içeriğine ilişkin açıklama yapılmadı. Ukrayna krizinin yansımalarının ele alındığı ve seçimi erteleme kararının konuşulduğu iddia edildi.
Dış politika gündemi
Bu hafta dış politika gündeminin en önemli olayı, kuşkusuz 24 Şubat 2022 günü Rusya’nın Ukrayna’ya başlattığı savaş. Türkiye, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline karşı ilkeli bir tutum benimsemiştir, ancak Batı’nın Rusya’ya yönelik yaptırımlarına katılmamıştır.
Türkiye, boğazların kapatılma meselesini Montrö Sözleşmesi’ne dayanarak akıllıca yönetti. Nitekim, Rusya’ya karşı bir duruş sergilemediği gibi, uluslararası anlaşmaların harfiyen uygulanmasıyla ilgilendiğini açıkça belirtti.
Bu bağlamda, Rusya’nın Türkiye Büyükelçisi Alexei Yerkhov, Moskova’nın Türkiye’nin kararından duyduğu memnuniyeti dile getirdi: Habertürk’e konuşan Yerkhov, Montrö Sözleşmesi’nin Rus tarafını yakından ilgilendirdiğini belirterek, “Türkiye’nin uluslararası hukukta önemli bir yeri olan Montrö Sözleşmesi’ni koruma ve sözleşmeye bağlı kalma konusundaki tutumunu takdir ettiğimizi söylemeliyim. Montrö Sözleşmesi ve boğazların kullanımı konusunda Türk makamlarıyla sürekli temas halindeyiz” ifadelerine yer verdi.
Ankara’nın Moskova ile Ukrayna meselesinde ve 2014 yılında Rusya’nın Türklerin kardeş olarak gördüğü Kırım’ı işgal etmesi nedeniyle tarihsel farklılıkları olduğu doğru, ancak Türkiye hesap edilmemiş bir adım atarak zarara uğramak istemiyor. Türkiye gazının yüzde 35’ini Rusya’dan ithal ediyor. Rusya ile ticaret hacmi 32 milyar, Ukrayna ile 8 milyar olduğu tahmin ediliyor. Rusya ve Ukrayna Türkiye’nin başlıca tahıl kaynakları arasında yer alıyor. Yaşanabilecek herhangi bir sorun, Türkiye’de ekmek fiyatlarının yükselmesine yol açabilir.
Bunun yanı sıra, Türkiye’ye yılda 4,7 milyon Rus ve 2 milyon Ukraynalı turist gelmektedir. Özellikle de ekonomik krizin gölgesinde olan Türkiye, pandemi sonrasında etkilenen turizm sektöründen, 2022 yazında ciddi bir gelir elde ederek ekonomisini iyileştirmeyi bekliyordu. Bu bağlamda Rusya’ya yönelik herhangi bir yaptırım, Türkiye’nin ticari ve ekonomik olarak olumsuz etkilenmesine neden olacaktır.
Bu nedenle Erdoğan, Rusya ve Ukrayna arasında arabuluculuk yapmaya çalışıyor. Askeri hamlelere karşı çıkarak, Türkiye’nin çıkarlarını korumak için hala orta yol izleyerek dengeyi sağlamak için çabalıyor. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Türkiye’nin Rusya ile köprüleri yıkmadan krizi aşmaya çalıştığını belirterek, Ukrayna’yı desteklediklerini ve Batı ile diyaloğa açık olduğunu kaydetti.
Rusya’nın Avrupa Konseyi’nde temsil haklarının askıya alınmasına dair yapılan oylamada, Türkiye çekimser kaldı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Diyalogun kopmasını istemiyoruz. Ne olursa olsun, biz her şartta diyalogtan yanayız” dedi. Ancak Türkiye, Rusya’ya yönelik söylemlerini kademeli olarak ve gelişmelere bağlı olarak yükseltebilir.
Türkiye’nin Batı ve NATO ile ilişkilerinin, Suriye ve S-400 meseleleri nedeniyle pek iyi durumda olmadığını unutmamak gerekir. Erdoğan Batı’nın çifte standardını eleştirme fırsatını defalarca kullandı. ABD dışişleri ve savunma bakanlarının Türk mevkidaşlarıyla temaslarına rağmen, Erdoğan ve Biden’ın mevcut Ukrayna krizi sırasında katiyen konuşmadıkları biliniyor. Ancak kriz, Türkiye’nin Rusya karşısında müttefiklerini artırması ve Batı ile ilişkilerini onarması için bir fırsat olabilir. Türkiye kesinlikle büyük bir dikkatle mevcut değişikliklerden yararlanmaya çalışacaktır.
