?srail Raporu | 16 – 23 Nisan 2022

16-23 Nisan Tarihleri Aras?nda Öne Ç?kan Haber Ba?l?klar?

Mescid-i Aksa’da gerginlik devam ediyor. Hafta boyunca ?srail polisi Mescid-i Aksa’ya defalarca girerek bask?n düzenledi.

?srail bas?n?n?n iddias?na göre 15 Nisan Cuma günü Mescid-i Aksa’ya yönelik sald?r?lar?n ard?ndan M?s?r istihbarat? Hamas’?n ?srail’e roket sald?r?s?nda bulunmas?n?n önüne geçti. Bunun kar??l???nda ?srail’in, olaylar esnas?nda tutuklananlar? serbest b?rakmay? kabul etti?i iddia edildi.

15 Nisan Cuma günü Mescid-i Aksa’da en az 470 Filistinlinin tutukland???, 130’unun göz alt?na al?nd??? aç?kland?.

22 Nisan Cuma günü Mescid-i Aksa’da ?srail polisi ile Filistinliler aras?nda çat??malar ya?and?. ?srail polisinin ?HA’larla Mescid-i Aksa’daki kalabal??a göz ya?art?c? gaz s?kmas? tepki toplad?.

BAE, Bahreyn ve Fas, ?srail polisinin Mescid-i Aksa’ya müdahalesini k?nad?.

BAE, sivillere yönelik sald?r?lar ve kutsal mekanlara yönelik bask?nlar sebebiyle ?srail büyükelçisini d??i?leri bakanl???na ça??rd?.

?srail’in Ba??ms?zl?k Günü etkinliklerine kat?laca??n? aç?klayan BAE, Mescid-i Aksa’daki olaylar?n devam etmesinin ard?ndan etkinli?e kat?lmaktan vazgeçti?ini aç?klad?.

?srail D??i?leri Bakan? Lapid BAE’li mevkida?? ile bir görü?me gerçekle?tirdi. Görü?mede BAE D??i?leri Bakan?n?n, ?srail’in tansiyonu dü?ürmeye yönelik ad?mlar?n? takdir etti?i ifade edildi.

Filistin Devlet Ba?kan? Abbas ile bir telefon görü?mesi gerçekle?tiren Cumhurba?kan? Erdo?an, ?srail’in Mescid-i Aksa’da ibadet edenlere yönelik müdahalesini k?nayarak Türkiye’nin her zaman Filistinlilerin yan?nda olaca??n? belirtti.

?srailli mevkida?? Herzog ile bir görü?me gerçekle?tiren Cumhurba?kan? Erdo?an, Mescid-i Aksa ve çevresinde devam eden gerilimler konusundaki endi?e ve ac?s?n? ifade etti.

Ürdün, Mescid-i Aksa’da ya?anan olaylar?n ard?ndan ?srail Büyükelçisini ça??rarak k?namada bulundu. Ürdün D??i?leri Bakanl???, ?srail polisinin Mescid-i Aksa’da gayrimüslimlere yönelik ziyaret turlar? düzenleme hakk? olmad??? belirtildi.

M?s?r Ba?kan? Sisi ile gerçekle?tirdi?i telefon görü?mesi sonras? aç?klama yapan Ürdün Kral? II. Abdullah’?n ofisi, ?srail’in ba?ta Mescid-i Aksa’da olmak üzere tüm yasad??? ve k??k?rt?c? önlemlere son vermesi gerekti?ini vurgulad?.

Filistin Devlet Ba?kan? Abbas, ?srail’in sald?rganl???na kar?? ABD’nin sessizli?ini bozarak olaylara müdahil olmas?n? talep etti.

Pazartesi sabah? Bat? ?eria’da ?srail askerlerinin operasyonu s?ras?nda iki Filistinli vurularak a??r ?ekilde yaraland?.

Pesah Bayram? nedeniyle A?lama Duvar?nda gerçekle?tirilen ibadet olays?z ?ekilde sonuçland?. Etkinli?e kat?l?m?n dü?ük olmas? dikkat çekti.

Ra’am partisinin ideolojik olarak ba?l? oldu?u ?slami Hareket’in güney kanad?ndan Ra’am Partisine koalisyonu b?rakma ça?r?s? geldi.

?slamc? Ra’am Partisi, Mescid-i Aksa’daki çat??malar?n ard?ndan Knesset ve koalisyon üyeli?ini geçici bir süreli?ine dondurdu. Knesset’in tatilde olmas? sebebiyle Ra’am’?n karar?n?n k?sa vadede bir etkisinin olmad??? ifade edildi.

Ra’am Partisi lideri Mansur Abbas, ?srail’in Mescid-i Aksa’ya yönelik politikalar?nda bir de?i?iklik olmazsa dondurma karar?n?n bir greve dönü?ebilece?i mesaj?n? verdi.

Pazartesi günü Gazze’den ?srail’e f?rlat?lan roket Demir Duvar hava sistemi taraf?ndan durduruldu. Gazze’den gelen rokete kar??l?k ?srail’in Gazze’de bir silah deposunu vurdu?u aç?kland?.

?srail polisi a??r?l?k yanl?s? ?srailliler taraf?ndan planlanan ve ?am Kap?s? etraf?nda gerçekle?mesi planlanan Bayrak Yürüyü?ü’ne izin vermedi.

?srail polisinin Ramazan’?n son on gününde gayrimüslimlerin Mescid-i Aksa’ya bask?n düzenlemesine izin vermeyece?i iddia edildi.

Filistin Devlet Ba?kan? Abbas ile telefon görü?mesi gerçekle?tiren Rusya Devlet Ba?kan? Putin, ?srail’in Mescid-i Aksa’ya yönelik politikalar?n? ele?tirdi.

Gazze’den ?srail’e yönelik roket sald?r?lar?n?n ard?ndan ?srail Savunma Bakan? Gantz, roket at??lar?n?n devam etmesi halinde Gazze halk?na sa?lanan kolayl?klar?n kald?r?laca?? tehdidinde bulundu.

?srail Savunma Bakan? Gantz, ?srail’in Ukrayna’daki sivil kurtarma ve sa?l?k ekiplerine koruyucu ekipman gönderece?ini aç?klad?. Bu hamle ?srail’in Ukrayna’ya yönelik politikas?nda bir dönü?üm olarak yorumlan?yor.

Tel Aviv ile M?s?r’?n ?arm El-?eyh kenti aras?ndaki ilk direkt uçu?lar ba?lad?.

ABD’li yetkililerle bir görü?me gerçekle?tiren ?srail D??i?leri Bakan? Lapid, ?srail’in Mescid-i Aksa’daki statükoyu korumay? sürdürece?ini ifade etti.

Gazze’den f?rlat?lan roketlerin ard?ndan ?srail Gazze’ye yaya geçi?ini geçici süreli?ine ask?ya ald?.

?statistik Bürosunun aç?klamas?na göre ?srail’de konut fiyatlar? %15,2 art?? gösterdi.

D?? Politika Gündemi:

Mescid-i Aksa ve çevresinde ya?anan çat??malar ve ?srail güvenlik güçlerinin Mescid-i Aksa’daki uygulamalar?, ?srail’in d?? politika kazan?mlar? aç?s?ndan önemli bir tehdit te?kil ediyor. Özellikle ?brahim Anla?malar?na taraf olan ülkelerin tepkilerinde görülen bu art??, ?brahim Anla?malar?n?n önündeki ilk büyük test olarak niteliyor.[1] Zira geçti?imiz Ramazan ay?nda iki taraf? sükunete ça??ran aç?klamalarla yetinen BAE, son olaylar?n akabinde ülkesindeki ?srail Büyükelçisini d??i?leri bakanl???na ça??rd?. Ayr?ca BAE, kat?lmay? planlad??? ?srail Ba??ms?zl?k Günü etkinli?inden de geri çekildi?ini duyurdu.[2]

BAE kadar ?a??rt?c? olmasa da Ürdün taraf?ndan ?srail’e sert tepkilerin gelmesi ?srailli yetkilileri tedirgin etmi? görünüyor. ?ki ülke aras?nda Ramazan ay? öncesinde gerekli önlemlerin al?nmas? için birçok görü?me gerçekle?tirilmi?ti. Ramazan ay?nda ya?anan olaylar?n ard?ndan Ürdün, olaylar? Krall?k ve D??i?leri Bakanl??? seviyesinde birkaç kez k?nad?.

?srail parlamentosunda ço?unlu?u kaybetmesiyle zor günler geçiren Bennett-Lapid hükümetinin bölge ülkelerinin bu tepkilerine kar?? oldukça temkinli bir tav?r tak?n?yor. Ürdün’ün sert tepkisine kar?? Adalet Bakan? Saar’?n, Ürdün Büyükelçisini bakanl??a ça??rma talebinin Bennett ve Lapid taraf?ndan reddedildi?i iddias? bas?nda yer bulurken[3] üst düzey bir ?srailli yetkilinin Ürdün dosyas?yla ilgilenmek üzere görevlendirildi?i bilgisi payla??ld?.[4]

22 Nisan Cuma günü Mescid-i Aksa’da ya?anan gerilimlerden bu yana ?srailli yetkililer, ?srail’in Mescid-i Aksa’n?n statükosunu korumay? sürdürece?i minvalinde aç?klamalar yaparak bölge ülkelerinin sert tepkilerini yumu?atmaya çal??t?.[5]

Cumhurba?kan? Erdo?an’?n ?l?ml? tepkileri ise ?srail bas?n?nda olumlu kar??l?k buldu. Geçmi? dönemlerdeki sert k?namalar ve ça?r?lar?n aksine Erdo?an’?n mevkida?? Herzog ile diyalog yolunu tercih etmesi sevindirici bir geli?me olarak aktar?ld?.[6]

?ç Politika Gündemi:

Geçti?imiz sene Ramazan ay?nda ya?anan gerginliklerin ülkede bütün Arap gruplar aras?nda cereyan etmesi ?srail güvenlik güçleri aç?s?ndan zorlay?c? bir durumdu. Bu sene gerginlikler daha çok Mescid-i Aksa ve çevresiyle Bat? ?eria’da ba?ta Cenin olmak üzere birkaç bölgeyle s?n?rl? kalm??t?r. Ancak bu hafta ya?anan geli?meler, Gazze’den roket at??lar?n?n k?s?tl? da olsa ba?lam?? olmas? ve Bat? ?eria’da Filistinliler taraf?ndan gerçekle?tirilen gösteriler ?srail güvenlik güçlerini teyakkuza geçirmi? gözüküyor. ?srail güvenlik güçlerinin yedek güçleri göreve ça??rmaya haz?rland??? iddias? bas?nda yer buldu.[7]

Hükümet koalisyonun devaml?l??? aç?s?ndan kritik bir rolde bulunan ?slamc? Ra’am Partisi ise Knesset ve koalisyon üyeli?ini geçici süreli?ine dondurma karar? ald?. Meclisin tatilde oldu?u bir dönemde al?nan bu karar?n bir etkisinin olmad???, daha çok sembolik bir anlam ta??d??? ifade ediliyor.[8] Kudüs ve Mescid-i Aksa’da devam eden gerilimler Ra’am Partisi üzerindeki bask?y? giderek art?rmaktad?r.

Referanslar