?srail’in Gözünden Körfez ve Türkiye | 27 ?ubat – 03 Mart 2022

?srail Bas?n? ve Ara?t?rma Merkezlerinde Körfez ve Türkiye Hakk?nda Ç?kan Yay?nlar

“Ba?kanlar?n Oyunu: Sisi’nin Jesti, Herzog’un Gezileri, Erdo?an’?n Hedefleri ve ?srail’in Do?u Akdeniz’deki Statüsü” ba?l?kl? yaz?da ?u hususlara de?iniliyor:

• Türkiye, M?s?r ve ?srail’in Do?u Akdeniz’de yeni stratejileri ?u üç olay üzerinden de?erlendiriliyor:
  • M?s?r Cumhurba?kan? Sisi’nin ?srail Enerji Bakan?’na jesti 
  • ?srail Cumhurba?kan? Herzog’un Yunanistan, GKRY ve Türkiye gezileri
  • Türkiye Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an’?n ?l?ml? tav?rlar?
• M?s?r-?srail ekseni hakk?nda a?a??daki aç?klamalara yer veriliyor:
  • ?srail’in Kahire’de düzenlenen bölgesel enerji konferans?na kat?ld??? ve bu durumun ?srail’in enerji sektöründe M?s?r ve Ürdün için me?ru bir ortak imaj?na katk? sa?lad??? belirtiliyor.
  • ?srail’in Türkiye ile yak?nla?mas?n?n M?s?r pahas?na olmamas? gerekti?i ifade ediliyor.
  • ?srail’in, Türkiye ile Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti aras?nda imzalanan MEB anla?mas?n?n iptali noktas?nda net bir tav?r tak?nmas? gerekti?i belirtiliyor.
• Cumhurba?kan? Herzog’un ziyaretleri hakk?nda a?a??daki hususlara temas ediliyor:
  • Türkiye ile yak?nla?man?n Yunanistan ve GKRY pahas?na olmad???n?n vurgulanmas? aç?s?ndan Herzog’un ziyaretlerinin önemli oldu?u ifade ediliyor.
  • Ayr?ca ?srail’in EASTMED projesine Yunanistan ve GKRY ile bir alternatif olu?turmas? gerekti?ine de?iniliyor.
    • ?srail, M?s?r ve GKRY’nin gaz?n?n ABD’ye ait denizalt? elektrik kablo projesi EuroAsia Interconnector’a yönlendirilebilece?i belirtiliyor.
• “Türkiye ile alakal? ?u hususlar dile getiriliyor:
  • Erdo?an’?n ifade etti?i ?srail gaz?n?n Türkiye üzerinden aktar?lmas? projesinin ?srail taraf?ndan kesinlikle dile getirilmemesi gerekti?i vurgulan?yor.
  • ?srail ile Türkiye aras?ndaki ili?kilerin hala sallant?l? oldu?u belirtiliyor.
  • ?srail ve Türkiye’nin i?birli?i yapabilece?i alanlar olarak ?unlar gösteriliyor:
    • Akdeniz’in ekolojik aç?dan korunmas? için ortak çal??malar
    • Kafkasya’da ortak ç?karlar
    • Ekonomik ve ticari yat?r?mlar?n geli?tirilmesi
    • Libya’da Türkiye ve M?s?r’?n çat??ma ihtimalini azaltacak uzla?? aray??lar? noktas?ndaki çal??malar.

“Körfez Ülkeleri Sava??n Ba?lamas?ndan Bu Yana Büyük Zarara U?rad?” ba?l?kl? yaz?da Rusya-Ukrayna sava??n?n Körfez ülkelerinin yat?r?mlar?na etkisi inceleniyor:

• ABD’nin bölgeden çekilme stratejisinin Körfez ülkelerinin Rusya ile ba?lar?n? derinle?tirmesine sebep oldu?u belirtiliyor.
• Özellikle Katar Yat?r?m Otoritesi (KYO) ve BAE’ye ait Mubadala Yat?r?m Fonunun son dönemde Rusya’da oldukça aktif oldu?una i?aret ediliyor.
• KYO’nun Rus pazar?na büyük oranda VTB Bank ve Rosneft Petrol ?irketinin hisseleri ile girdi?i ve bu ?irketlerin hisselerinin %50 oran?nda de?er kaybetti?i vurgulan?yor.
• KYO’nun 31 Aral?k’ta 16 milyar dolar civar?nda olan toplam portföyünün 1 Mart itibariyle 9.6 milyar dolar civar?na dü?tü?ü tahmin ediliyor.
• Ayn? dönemde Abu Dabi Yat?r?m Otoritesinin de 600 milyon dolar civar?nda bir kayb? oldu?u tahmin ediliyor.
• Mubadala’nin Rusya’da ve eski Sovyet devletlerinde toplam 6 milyar dolar de?erinde yat?r?m? oldu?u belirtiliyor. (Bu miktar Mubadala’nin toplam varl???n?n yakla??k %2,5’ine tekabül ediyor.)
• Suudi Arabistan Kamu Yat?r?m Fonu’nun 2015 y?l?nda Rusya’ya 10 milyar dolarl?k bir yat?r?m paketi aç?klad??? ancak bu yat?r?m taahhütlerinin gerçekle?ip gerçekle?medi?inin belli olmad??? belirtiliyor.

“Putin’in Büyük Paras? ve Biden’?n Uçaklar? Aras?nda: BAE’nin Ç?karlar?” ba?l?kl? yaz?da BAE’nin BM Güvenlik Konseyindeki Rusya’y? k?nama oylamas?nda çekimser kalmas?n?n sebepleri ele al?n?yor:

• Yaz?n?n giri? k?sm?nda, BM Güvenlik Konseyinin yap?s? gere?i Rusya’y? k?nama gibi bir eylemde bulunamayaca?? aç?klan?yor.
• BAE’nin çekimser kalma karar?n?n sebepleri olarak ?unlara de?iniliyor:
  • ABD’nin bölgeden çekilmeye dönük stratejisi sebebiyle bölgedeki müttefiklerine eskisi kadar güven vermedi?ine i?aret ediliyor.
  • Ayr?ca ABD’nin BAE’ye F-35 sat???ndan, Çin-BAE ili?kilerini gerekçe göstererek imtina etti?i dile getiriliyor.
  • Rusya’n?n SWIFT sisteminden ç?kar?lmas?yla birlikte Rus sermayesinin alternatif ülkelere aktar?labilece?i iddia ediliyor.
  • Bu noktada Körfez ülkelerinin Rus sermayesi için iyi bir durak olabilece?i ifade ediliyor.
  • Rusya ile BAE aras?nda bu tür bir ekonomik ili?kinin Washington’u rahats?z edece?i dile getiriliyor.
  • Bütün bu denklemde BAE’nin çekimser oy tercihinin, ABD yönetimi üzerinde bask? olu?turmak için al?nm?? stratejik bir karar olabilece?i iddia ediliyor.

“Erdo?an, Ukrayna’daki Sava? Sonras? Avrupa’n?n Ana Kazanan? Olabilir” ba?l?kl? yaz?da Türkiye’nin Rusya-Ukrayna sava??nda tak?nd??? tav?r de?erlendiriliyor:

• Yak?n zamanda ?srail Cumhurba?kan? Herzog’un Türkiye’yi ziyaret edece?i hat?rlat?larak iki ülkenin de Rusya’ya kar?? net bir tav?r tak?nmadan ince bir ipte yürümeye çal??t??? vurgulan?yor.
• Türkiye’nin Rusya’ya yönelik hamleleri ?u ?ekilde de?erlendiriliyor:
  • Montrö sözle?mesi gere?i bo?azlar?n kapat?lmas?: Karar?n Rus gemilerinin bölgeye yerle?tikten sonra geç bir biçimde al?nd??? vurgulan?yor.
  • Hava sahas?n?n Rusya’ya kapat?lmamas?: Türkiye’nin Ruslar için bir transit geçi? noktas? oldu?u ve bu durumda ciddi ekonomik ç?karlar? oldu?una i?aret ediliyor. Ayr?ca böyle bir yapt?r?m?n bo?azlar?n kapat?lmas?ndan daha ciddi bir etkisi ve buna paralel daha ciddi bir kar??l??? olabilece?i ifade ediliyor.
  • Putin’in Ukrayna’daki Türk S?HA’lar?ndan rahats?z oldu?u ve bunu unutmayaca?? vurgulanarak, 2008 y?l?nda Gürcistan’a ?HA satan bir ?srailli ?irketin halen Kremlin’in kara listesinde yer ald??? hat?rlat?l?yor.
  • ?ki ülke aras?ndaki ekonomik ba?larla ilgili olarak,  Türkiye’nin özellikle turizm ve do?algaz tedariki noktas?nda Rusya’ya ba??ml? oldu?u belirtiliyor.
• Bütün bunlara ek olarak Erdo?an’?n, Türkiye’nin Avrupa’ya enerji ak??? hususunda stratejik bir konumda oldu?unun fark?nda oldu?u belirtiliyor. 
• Erdo?an’?n temel stratejisinin bu süreçte Türkiye’yi gerek Rus gaz?n?n gerek ?srail gaz?n?n da??t?m? noktas?nda stratejik bir konuma yükseltmek oldu?u ifade ediliyor.
• ?srail Cumhurba?kan? Herzog’un Türkiye ziyareti de Erdo?an’?n Türkiye’yi enerji koridoru  yapma plan? ba?lam?nda de?erlendiriliyor.

Referanslar:

1.  https://jiss.org.il/he/lerman-the-presidents-game/ 
2. M?s?r Cumhurba?kan? Sisi, Kahire’de düzenlenen Uluslararas? Enerji Konferans?’nda tekerlekli sandalyede oturan ?srail Enerji Bakan? Karine Elharrar’?n yan?na gidip özel ilgi göstermi?ti.
3.  https://www.calcalist.co.il/market/article/h1q0iwmb9 
4.  https://www.maariv.co.il/journalists/Article-901918
5.  Konseyin 5 daimi üyesinden birisi olan Rusya’n?n veto yetkisi bulunuyor.
6.  https://www.zman.co.il/294732/