?srail’in Gözünden Körfez ve Türkiye | 01 – 06 A?ustos 2022

?srail Bas?n? ve Ara?t?rma Merkezlerinde Körfez ve Türkiye Hakk?nda Ç?kan Yay?nlar

“Orta Do?u’da Geçmi?in Görkemini Geri Getirecek Bir Demir yolu Sistemi Hayal Ediliyor, Ancak Vizyon Çok Uzakta” ba?l???yla The Marker’da yay?mlanan yaz?da ?unlara temas ediliyor:[1]

Hicaz Demir Yolunun Birinci Dünya Sava?? s?ras?nda tahrip edilmesinden bu yana Suudi Arabistan’a kara ula??m? kolay olmam??t?r.
- Riyad ile Ürdün s?n?r?ndaki Kurayat kenti aras?ndaki 1215 km’lik hat, mart ay?nda yeniden kullan?ma aç?ld?.
- Son dönemde Orta Do?u’da hükümetler tahrip edilen demiryollar?n? yeniden düzenlemek ve geni?letmek için milyarlarca dolarl?k bütçeler haz?rl?yor.
Osmanl?’n?n y?k?lmas?yla kurulan bölge ülkeleri, topraklar? üzerindeki hakimiyeti peki?tirmek için di?er ülkelerle ba?lar?n? kopartt?. Bu sebeple uzun y?llar demir yoluna yat?r?m ihtiyac? hissedilmedi.
- Ancak s?k???k yollar, artan nüfus ve iklim de?i?ikli?i yeniden dü?ünmeyi gerektiriyor. Trenlere ciddi bir talep var. Tren yolculu?u ?ahsi araçla yap?lan yolculuktan daha h?zl? ve daha temiz.
?u an yap?m/planlama a?amas?nda olan önemli hatlar ?u ?ekilde:

M?s?r: K?z?ldeniz’deki Ayn Suhne liman? ile Akdeniz k?y?s?nda yer alan Mersa Matruh kenti aras?nda bir tren hatt? planlan?yor. (Süvey? Kanal? için alternatif) Alman bir firma taraf?ndan in?a edilecek.

Suudi Arabistan: Cidde liman? ile Riyad aras?nda bir hat planlan?yor. (Hürmüz Bo?az? için alternatif) ?spanyol bir ?irket ile anla??ld?.
BAE: Füceyre ile Abu Dabi aras?nda bir hat planlan?yor. Hatt?n büyük k?sm? ?ngiliz ve Alman ?irketlerden olu?an bir konsorsiyum taraf?ndan in?a edilecek.
Ku?ak ve Yol projesi kapsam?nda Çin; ?srail, ?ran ve BAE ile çe?itli kalk?nma ve demir yolu in?aat? planlar? için görü?meler gerçekle?tirdi. Ancak Bat?l? rakipleri, Çin’in önüne geçmi? görünüyor.

“Bir Trilyonluk Beton ve Cam” ba?l???yla Ynet’te yay?mlanan ve Suudi Arabistan’?n Neom Projesi dahilinde in?a edilece?ini duyurdu?u “The Line” projesi hakk?nda de?erlendirmelere yer verilen yaz?da teknik detaylara ek olarak ?unlara temas ediliyor:[2]

Megaloman projenin maliyetinin Suudi Arabistan için bile yüksek olan 1 Trilyon dolar? bulmas? bekleniyor. Maliyetin, Krall?k fonlar?ndan ve özel sektörden gelecek yat?r?mlar ile kar??lanaca?? aç?kland?.
Proje, ayak izinin art?r?lmas? ve çevre ile alakal? sloganlar e?li?inde sunuluyor. Ancak her ne kadar nihai ürün bu sloganlara uygun olsa da in?aat süreci tam bir çevre katliam? olacakt?r. Zira in?aat sektörü çevreyi en çok kirleten sektör olarak görülüyor. Devasa in?aat malzemelerinin bölgeye nakli çevre aç?s?ndan ciddi zararlara sebep olacakt?r.
Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerinin insan haklar? noktas?nda karnesi oldukça kabar?k. Neom projesinin in?a edilece?i alanda ya?ayan kabileler zorla ya?ad?klar? yerden sürüldü. Dünya kupas?na haz?rlanan Katar’daki in?aatlarda binlerce i?çi hayat?n? kaybetti. Benzer bir trajedi bu proje sürecinde de mümkün görünüyor.
Projenin in?aat?n?n fizibilitesiyle alakal? sorunlar? bir yana b?rak?rsak çölde s?f?rdan bir ?ehir in?a ederek insanlar? burada ya?amaya ikna etmek de kolay olmayacakt?r. Riyad’da dahi birçok yüksek bina ?u an bo? durumda bulunuyor.

“Suudi Arabistan ve ?slamabad Aras?nda Gizli Nükleer Anla?ma” ba?l???yla Israel Hayom’da yay?mlanan yaz?da ?unlara temas ediliyor:[3]

Suudi Arabistan ve Pakistan aras?nda son dönemde görülen yak?nla?ma bir tehlikeye dikkat çekiyor: Tüm dünya gözlerini ?ran’a çevirmi? olsa da ?srail, Suudi Arabistan’?n nükleer güç haline geldi?i bir senaryoya haz?rl?kl? olmal?.
Suudi Arabistan’?n nükleer güç haline gelmesi ?ran kadar tehditkar bir durum te?kil etmese de ?srail aç?s?ndan baz? tehlikeler bar?nd?r?yor:
- ?slamc? unsurlar? bar?nd?ran ve demokratik olmayan bir ülkeden bahsediyoruz. Dolay?s?yla hükümet her an de?i?ebilir ve ?srail’e dü?man olabilir. Ayr?ca mevcut hükümetin ç?karlar? da sonsuza kadar ?srail ile uyu?mayacak.
- Suudi Arabistan’?n nükleer güce sahip olmas? Türkiye, M?s?r gibi di?er bölge ülkelerini de buna te?vik edecektir.
Suudi Arabistan-Pakistan ili?kisi bir çe?it dengeye dayan?yor. Suudi Arabistan, yakla??k %85’i Sünni olan 215 milyon Müslüman nüfusuyla dünyan?n en kalabal?k ikinci Müslüman ülkesi olan Pakistan’da ?ii ?ran’?n etkisine kar?? bir denge unsuru buluyor.
- Bunun kar??l???nda yoksul Pakistan büyük ekonomik yard?mlardan ve milyarlarca dolarl?k Suudi yat?r?mlar?ndan faydalan?rken, ?slam’?n kutsal mekanlar?n?n korunmas?nda merkezi bir rol ve Basra Körfezi’nde siyasi nüfuz elde ediyor.
- Nükleer silahlar?n Pakistan’da Suudi Arabistan finansman?yla üretilmesiyle Suudi Arabistan uluslararas? bask?dan kaç?nm?? oluyor. Pakistan ise Hindistan’a kar?? cayd?r?c?l?k kazan?yor.
?ran’?n nükleer anla?maya dönmesi bölgede bir nükleer yar??a sebep olabilir. Bu senaryoda Suudi Arabistan’?n Pakistan’dan haz?r nükleer silahlar temin etmesi yahut bilgi transferi yoluyla kendi nükleer program?n? in?a etmesi olas?l?klar aras?nda görülüyor.
Bütün bu olas?l?klara ra?men uzmanlar, Pakistan ile Suudi Arabistan aras?nda böylesi bir transferin önünde önemli teknik engellerin bulundu?unu ve bunu k?sa sürede gerçekle?tirebilecek bir proje olmad???n? belirtiyor.
Tam anlam?yla ?ran’a odaklanm?? durumda olan ?srail’de Suudi Arabistan-Pakistan tehlikesi göz ard? ediliyor. Bu alanda çok az say?da çal??ma yürütülüyor.

“Erdo?an Türkiye’yi Ukrayna Bu?day?, Rus Nükleeri ve ?srail Gaz? Aras?nda Dola?t?r?yor” ba?l???yla The Marker’de yay?mlanan yaz?da ?unlara dikkat çekiliyor:[4]

Türkiye’nin giri?imleriyle gerçekle?en anla?ma sonras? Odessa Liman?ndan hareket eden tah?l yüklü ilk gemi ?stanbul’a ula?t?. Bu, Recep Tayyip Erdo?an için tarihi bir ba?ar?d?r.
- Anla?ma kar??l???nda Rusya yapt?r?mlardan muaf olarak gübre ihraç edebilecek.
- Anla?ma sayesinde g?da kriziyle kar?? kar??ya olan Afrika ve Orta Do?u ülkelerinin k?smen rahatlamas? bekleniyor.
Putin’i Erdo?an’a böyle bir zafer kazand?rmaya iten gerekçenin ne oldu?u tam olarak bilinmese bile baz? aç?klamalar mevcut.
- Rusya Türkiye’de bir nükleer reaktör in?a ediyor. Yak?n zamanda in?aattan sorumlu Türk ?irketlerle sözle?me yenilenmezken üç Rus ?irketiyle in?aat?n tamamlanmas? için anla?ma imzaland?. Bu reaktör, Rusya için yapt?r?mlar? by-pass etmenin bir yolu olabilir.
- Türkiye, Rus gaz?na büyük oranda ba??ml? durumda. Rusya’ya kar?? pozisyonunu belirlerken bunu göz ard? etmiyor. Türkiye bu endi?elerden dolay? Rusya’ya kar?? yapt?r?mlara kat?lmad?. Dolay?s?yla Erdo?an ile Putin aras?nda iyi bir ili?kiden bahsetmek halen mümkün.
Türkiye Rus gaz?na ba??ml?l???n? azaltmak için faaliyetlerini sürdürüyor.
- Do?u Akdeniz’de sondaj faaliyetlerini ve siyasi taleplerini sürdürüyor.
- M?s?r ile ili?kilerini geli?tirmeye çal???yor.
- ?srail gaz?n?n Türkiye üzerinden Avrupa’ya transferi için Türkiye uzun vadeli bir anla?maya prensipte haz?r.

Referanslar: