?srail Raporu | 07 – 13 A?ustos 2022

7-13 A?ustos Tarihleri Aras?nda Öne Ç?kan Haber Ba?l?klar?

?slami Cihat, sald?r?lar?n?n menzilini geni?leterek pazar günü Kudüs’ün d?? mahallerine ve Ber?eva’ya çok say?da uzun menzilli füze f?rlatt?. ?srail Ordusu yapt??? aç?klamada Demir Kubbe füze savunma sisteminin yüzde 97 oran?nda ba?ar? sa?lad???n? bildirdi.

Hizbullah lideri Nasrallah, ?srail’in Gazze’ye yönelik sald?r?lar?n? ?iddetle k?nad?. Nasrallah, Kari? do?al gaz sahas?nda devam eden ihtilaflara gönderme yaparak ?srail’e “Lübnan’da yanl?? hesap yapmamas?” konusunda uyar?da bulundu.

Muhalefet Lideri Benjamin Netanyahu pazar günü Ba?bakan Yair Lapid ile bir araya gelerek ?afak Vakti Operasyonu hakk?nda güvenlik brifingi ald?. Eski Ba?bakan uzun süredir kanunen zorunlu olan güvenlik brifingi alma prosedürünü boykot ediyordu.

Aralar?nda radikal sa?c? Itamar Ben Gvir’in de yer ald??? 2 binden fazla Yahudi, Ti?a Beav kutlamalar? kapsam?nda Mescid-i Aksa’ya bask?n gerçekle?tirdi.

M?s?r’daki bir askeri akademide düzenlenen törende konu?an Sisi, M?s?r yönetiminin Gazze ?eridi’ndeki durumun kontrolden ç?kmas?n? önlemek için büyük çaba sarf etti?ini söyledi.

M?s?r’?n arac?l?k etti?i ve her iki taraf?n da onaylad??? bir anla?man?n ard?ndan ?srail ile Filistin ?slami Cihat örgütü aras?nda üç günden fazla süren yo?un çat??malara son veren ate?kes Pazar günü saat 23:30’da yürürlü?e girdi.

Ate?kesin ard?ndan ?srail Ordusu, çat??malar esnas?nda uygulanan tüm güvenlik k?s?tlamalar?n?n kald?r?ld???n? duyurdu.

Ate?kesin ard?ndan Gazze’ye yak?n bölgede yer alan belediye ba?kanlar?na bir aç?klama yapan ?srail Ba?bakan? Lapid, ?srail’in mevcut çat??malarda hedeflerine ula?t???n? ve Filistin ?slami Cihat’?n üst düzey komuta kademesindeki kilit isimleri saf d??? b?rakt???n? söyledi.

Ate?kesin ard?ndan ?srail, Gazze ?eridi’ne uygulad??? ablukay? kald?rmaya ba?lad? ve akaryak?t tankerlerinin giri?ine izin verdi. Filistin Sa?l?k Bakanl???, ?srail’in Gazze’ye yöneltti?i hava sald?r?lar?nda, 15’i çocuk olmak üzere en az 44 Filistinlinin ya?am?n? yitirdi?ini 300’ü a?k?n ki?inin de yaraland???n? aç?klad?.

?slami Cihat lideri Ziyad El Nakhala, ate?kes anla?mas?n?n arka plan?nda ?srail’in örgütün iki aktivistini serbest b?rakma taahhüdü oldu?unu söyledi.

?srailli yetkililer taraf?ndan ?srail bas?n?na yap?lan aç?klamada ?srail’in, Filistin ?slami Cihat üyeleri Halil El-Avavda ve Bessam Saadi’nin serbest b?rak?lmas?n? kabul etmedi?ini belirtti.

?slami Cihat Lideri Nakhala, ?srail’in elinde bulunan iki üyesinin serbest b?rak?lmamas? halinde sald?r?lar?na devam edece?i tehdidinde bulundu.

?slami Cihat, aralar?nda Teysir El-Caberi ve Halid Mansur’un yer ald??? ?srail sald?r?lar?nda hayat?n? kaybeden 12 mensubunun isimlerini aç?klad?.

M?s?r Ba?kan? Sisi ile bir telefon görü?mesi gerçekle?tiren ?srail Ba?bakan? Lapid, ate?kes müzakerelerindeki çabalar?ndan ötürü te?ekkürlerini iletti.

ABD Ba?kan? Biden, ate?kes görü?melerindeki merkezi rollerinden ötürü M?s?r Ba?kan? Sisi ve Katar Emiri ?eyh Temim’e te?ekkürlerini iletti.

Ate?kesin ard?ndan gerçekle?tirdi?i ilk aç?klamada ?srail Ba?bakan? Lapid, Gazze halk?na seslenerek “Bir ba?ka yol daha var” dedi ve bar?? için potansiyel bir paradigma olarak ?brahim Anla?malar?na i?aret etti.

Ate?kes görü?melerindeki arabulucu rolüyle takdirleri toplayan M?s?r’?n BM Büyükelçisinin BM Güvenlik Konseyinde gerçekle?tirdi?i konu?mada ?srail’in aleyhine aç?klamalarda bulunmas? ?srail bas?n?nda tepki çekti.

Üst düzey müzakereciler, ?ran’la nükleer müzakerelerin yak?n zamanda sonuçlanaca?? konusunda oldukça iyimser olduklar?n? ifade ettiler.

Türkiye Cumhurba?kan? Erdo?an, “?srail’in Gazze’deki eylemlerini k?n?yoruz. Çocuklar?n öldürülmesinin hiçbir mazereti olamaz.” diyerek ili?kilerin ?s?nd??? bir dönemde ?srail’i sert biçimde ele?tirdi.

?srail’in önde gelen üç televizyon kanal? taraf?ndan pazartesi günü yap?lan anketler, halk?n ço?unlu?unun Ba?bakan Yair Lapid liderli?indeki hükümetin Gazze’deki son çat??malar? iyi idare etti?ine inand???n?; ancak bunun oy tercihlerini pek de?i?tirmedi?ini ortaya koydu.

?srail bas?n?nda yer bulan iddialara göre Ba?bakan Lapid, Gazze’ye yönelik operasyonu kabinenin baz? bakanlar?ndan gizledi. Ayr?ca Lapid, operasyon öncesi toplanmas? kanunen gerekli olan güvenlik kabinesini toplamad?. Konuya ili?kin aç?klama yapan Ba?savc?, güvenlik kurumunun kendisine sald?r?n?n sava?a yol açmayaca??na dair güvence verdi?ini, bu nedenle en üst düzey güvenlik organ?n?n toplanmas?na gerek duymad???n? söyledi.

FIFA’n?n resmi sitesinde Katar’da düzenlenecek Dünya Kupas? hakk?nda bilgilerin yer ald??? bölümde ?srail’e yer verilmezken “??gal Alt?ndaki Filistin Topraklar?” ifadesi kullan?ld?.

Rusya’n?n M?s?r Büyükelçili?ine ait hesaptan payla??lan bir tweette, ?srail Ba?bakan? Yair Lapid’in Buça Katliam?na yönelik Rusya’y? suçlayan aç?klamalar? ile ?srail’in Gazze’ye yönelik sald?r?lar? k?yaslanarak Lapid’in tavr? çifte standart olarak nitelendi.

Likud, 1 Kas?m seçimlerinde yar??acak milletvekili listesini belirlemek için ön seçime gitti. Partinin mevcut milletvekillerinin birço?unun 1 Kas?m seçimlerinden sonra da parlamentodaki görevlerini sürdürmeleri bekleniyor.

?ran ad?na Rusya taraf?ndan üretilen ve geçti?imiz günlerde f?rlat?lan Hayyam uydusu, ?ran’?n gözetleme kabiliyetini art?raca?? için ?srail aç?s?ndan ciddi bir sorun te?kil ediyor.

?srail Demokrasi Enstitüsü (IDI) taraf?ndan yay?mlanan bir ankete göre, ?srailli kat?l?mc?lar?n %44’ü oy verirken kararlar?n? etkileyen ana faktörlerin partinin ekonomi ve artan hayat pahal?l???n? ele alma plan? oldu?unu söyledi.

?srail, Bat? ?eria’daki Filistinlilerin güneydeki Eylat kentinin d???ndaki Ramon havaalan? üzerinden yurt d???na uçmalar?na izin vermeye ba?layaca??n? aç?klad?. ?srail Havaalanlar? ?daresi’nden yap?lan aç?klamada, Türk ?irketleri Pegasus ve AtlasGlobal’in Filistinliler için Ramon Havaalan?’ndan Antalya ve ?stanbul’a bu ay?n sonunda ve Eylül ba??nda haftada iki kez uçu? ba?latmay? planlad?klar? belirtildi.

Savunma Bakan? Gantz yapt??? aç?klamada “?ran, Gazze’deki ?slami Cihat’a y?lda on milyonlarca dolar sa?l?yor.” dedi.

Filistin taraf?ndan yap?lan aç?klamada ?srail güvenlik güçlerinin Bat? ?eria’da gerçekle?tirdi?i operasyonlarda 2 Filistinlinin hayat?n? kaybetti?i 40 ki?inin ise yaraland??? belirtildi.

?ç Politika Gündemi:

M?s?r’?n ara buluculu?unda ula??lan ate?kes neticesinde, ?srail ile ?slami Cihat aras?nda yakla??k 3 gün süren çat??malar sona erdi. ?srail kamuoyunda, operasyonun ?srail aç?s?ndan oldukça ba?ar?l? biçimde yürütüldü?ü ve ?srail’in istedi?ini elde etti?i görü?ü hakim oldu. ?srail’in bu ba?ar?s?nda Hamas’?n çat??ma çemberine dahil olmamas?n?n büyük etkisi oldu?u söylenebilir. Her ne kadar ?srail bas?n?nda Hamas’?n sürece dahil olmad??? vurgulansa da baz? uzmanlar, çat??man?n son günlerinde ?slami Cihat’?n füze menzilini geni?letti?ine dikkat çekerek uzun menzilli bu füzelerin Hamas taraf?ndan f?rlat?lm?? olabilece?ine parmak bast?. Ancak ?srail hükümeti taraf?ndan yap?lan resmi hiçbir aç?klamada Hamas hedef gösterilmedi. Bu durum ?srail’in Gazze ve Filistin ile yeni aray??lara aç?k kap? b?rakmas? olarak yorumlanabilir. Ba?bakan Lapid ate?kes sonras? aç?klamalar?nda ?brahim Anla?malar?na dikkat çekerek Gazzeliler için ba?ka seçeneklerin oldu?unu belirtmi?ti. ?brahim Anla?malar?na Filistinlilerin de dahil edilmesine yönelik ABD’nin taraflara bask? uygulad??? geçti?imiz haftalarda gündeme gelmi?ti. 

Operasyonun ba?ar?l? bir ?ekilde tamamlanmas? ?üphesiz Lapid-Gantz ikilisine baz? siyasi kazançlar sa?layacakt?r. Muhalefet lideri Netanyahu’nun daha önce rakibinden brifing al?rken bas?na foto?raf vermemek ad?na Ba?bakan Lapid’den güvenlik brifingi almay? reddetti?i biliniyordu. Çat??malar esnas?nda Netanyahu bu boykotundan vazgeçerek Lapid’den güvenlik brifingi ald?. Bu foto?raf Lapid’in imaj?na büyük katk? sa?layacakt?r. Ancak yap?lan ilk anketler, ?srail halk?n?n operasyonun ba?ar?s?ndan memnun olmas?na ra?men bu memnuniyetlerinin oy tercihlerine yans?mad???na i?aret ediyor. ?srail Demokrasi Enstitüsü taraf?ndan yap?lan bir di?er anket, ?srail halk?n?n oy tercihlerini hayat pahal?l??? üzerinden ?ekillendirece?ini gösteriyor. Ancak parti lideri profilinin de ?srail seçmenini etkileyen en önemli faktörler aras?nda yer ald???na dikkat çekmek gerekiyor.

D?? Politika Gündemi:

Ukrayna Sava?? ve yapt?r?mlar neticesinde Rusya ile Bat? ve ABD aras?ndaki ba?lar?n tamamen kopmas?, benzer durumdaki ?ran ile Rusya aras?ndaki bölgesel i?birli?ini art?rma potansiyeli ta??yor. Özellikle ABD’nin NATO benzeri bir bölgesel savunma/hava savunma sistemleri blokuna öncülük etme giri?imlerinin hem ?ran’?n hem de Rusya’n?n bölgesel ç?karlar?na ters dü?tü?ü bir ortamda iki ülkenin askeri i?birli?i konusunda çe?itli at?l?mlarda bulunmas? kaç?n?lmaz görülüyor. Bu hafta ABD, Rusya’n?n ?ran’dan S?HA al?m?nda ciddi mesafe katetti?ini aç?klarken, Rus yap?m? Hayyam gözlem uydusu ?ran ad?na Rusya taraf?ndan yörüngeye f?rlat?ld?. 

Rusya ile ?ran aras?ndaki artan i?birli?i, ?srail aç?s?ndan önemli tehditler bar?nd?r?yor. ?srail güncel olarak Gazze’de ?ran destekli ?slami Cihat ile bilfiil bir çat??may? yeni bitirdi. Hizbullah lideri Nasrallah, ?srail’in Gazze sald?r?lar?n? Hizbullah’a mesaj vermek için kulland???n? ima eden aç?klamalarda bulunarak ?srail’e Lübnan’da benzer bir operasyona giri?memesi uyar?s?nda bulundu. Kari? do?al gaz sahas? etraf?ndaki ihtilaflar?n Hizbullah ile ?srail aras?nda fiili bir çat??maya dönü?mesi uzak bir ihtimal olarak görülmüyor. ?ran’?n Hayyam uydusu ile gözetleme yetene?ini art?rmas?, dolayl? olarak ?srail’in çat??ma halinde bulundu?u ?ran destekli gruplar?n güç kazanmas? anlam?na gelecektir.

Suriye’de ise ?srail, ?ran ba?lant?l? hedeflere sald?r?larda bulunuyor. Suriye’deki operasyonlar? için ?srail, Rusya’dan örtük bir onay alm?? durumda. Ancak Rusya son dönemde ?srail’in Suriye’deki sald?r?lar?n? ele?tirmekten kaç?nmad?. Mevcut Ba?bakan Lapid’in Rusya kar??t? aç?klamalar? ve Yahudi Ajans? krizi, Rusya-?srail ili?kileri aç?s?ndan önemli tehditler bar?nd?r?yor.

Ek olarak ?srail’in Gazze’ye yönelik son sald?r?s?, ?srail toplumunda baz? endi?eleri yeniden canland?rd?. Ate?kese ara bulucuk yapan ve son dönemde ?srail ile s?cak ili?kiler kuran M?s?r’?n BM Güvenlik Kurulunda ?srail aleyhine aç?klamalarda bulunmas?, Arap devletlerinin ?srail ile ili?kilerinde ne derece samimi olduklar? sorusunu yeniden gündeme getirdi. Türkiye Cumhurba?kan? Erdo?an’?n ?srail’in Gazze’ye yönelik sald?r?lar? hakk?nda yapt??? sert aç?klamalar, benzer bir sorunun Türkiye-?srail ili?kileri için de sorulmas?na neden oldu.