7-13 Ağustos Tarihleri Arasında Öne Çıkan Haber Başlıkları
| İslami Cihat, saldırılarının menzilini genişleterek pazar günü Kudüs’ün dış mahallerine ve Berşeva’ya çok sayıda uzun menzilli füze fırlattı. İsrail Ordusu yaptığı açıklamada Demir Kubbe füze savunma sisteminin yüzde 97 oranında başarı sağladığını bildirdi. |
| Hizbullah lideri Nasrallah, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını şiddetle kınadı. Nasrallah, Kariş doğal gaz sahasında devam eden ihtilaflara gönderme yaparak İsrail’e “Lübnan’da yanlış hesap yapmaması” konusunda uyarıda bulundu. |
| Muhalefet Lideri Benjamin Netanyahu pazar günü Başbakan Yair Lapid ile bir araya gelerek Şafak Vakti Operasyonu hakkında güvenlik brifingi aldı. Eski Başbakan uzun süredir kanunen zorunlu olan güvenlik brifingi alma prosedürünü boykot ediyordu. |
| Aralarında radikal sağcı Itamar Ben Gvir’in de yer aldığı 2 binden fazla Yahudi, Tişa Beav kutlamaları kapsamında Mescid-i Aksa’ya baskın gerçekleştirdi. |
| Mısır’daki bir askeri akademide düzenlenen törende konuşan Sisi, Mısır yönetiminin Gazze Şeridi’ndeki durumun kontrolden çıkmasını önlemek için büyük çaba sarf ettiğini söyledi. |
| Mısır’ın aracılık ettiği ve her iki tarafın da onayladığı bir anlaşmanın ardından İsrail ile Filistin İslami Cihat örgütü arasında üç günden fazla süren yoğun çatışmalara son veren ateşkes Pazar günü saat 23:30’da yürürlüğe girdi. |
| Ateşkesin ardından İsrail Ordusu, çatışmalar esnasında uygulanan tüm güvenlik kısıtlamalarının kaldırıldığını duyurdu. |
| Ateşkesin ardından Gazze’ye yakın bölgede yer alan belediye başkanlarına bir açıklama yapan İsrail Başbakanı Lapid, İsrail’in mevcut çatışmalarda hedeflerine ulaştığını ve Filistin İslami Cihat’ın üst düzey komuta kademesindeki kilit isimleri saf dışı bıraktığını söyledi. |
| Ateşkesin ardından İsrail, Gazze Şeridi’ne uyguladığı ablukayı kaldırmaya başladı ve akaryakıt tankerlerinin girişine izin verdi. Filistin Sağlık Bakanlığı, İsrail’in Gazze’ye yönelttiği hava saldırılarında, 15’i çocuk olmak üzere en az 44 Filistinlinin yaşamını yitirdiğini 300’ü aşkın kişinin de yaralandığını açıkladı. |
| İslami Cihat lideri Ziyad El Nakhala, ateşkes anlaşmasının arka planında İsrail’in örgütün iki aktivistini serbest bırakma taahhüdü olduğunu söyledi. |
| İsrailli yetkililer tarafından İsrail basınına yapılan açıklamada İsrail’in, Filistin İslami Cihat üyeleri Halil El-Avavda ve Bessam Saadi’nin serbest bırakılmasını kabul etmediğini belirtti. |
| İslami Cihat Lideri Nakhala, İsrail’in elinde bulunan iki üyesinin serbest bırakılmaması halinde saldırılarına devam edeceği tehdidinde bulundu. |
| İslami Cihat, aralarında Teysir El-Caberi ve Halid Mansur’un yer aldığı İsrail saldırılarında hayatını kaybeden 12 mensubunun isimlerini açıkladı. |
| Mısır Başkanı Sisi ile bir telefon görüşmesi gerçekleştiren İsrail Başbakanı Lapid, ateşkes müzakerelerindeki çabalarından ötürü teşekkürlerini iletti. |
| ABD Başkanı Biden, ateşkes görüşmelerindeki merkezi rollerinden ötürü Mısır Başkanı Sisi ve Katar Emiri Şeyh Temim’e teşekkürlerini iletti. |
| Ateşkesin ardından gerçekleştirdiği ilk açıklamada İsrail Başbakanı Lapid, Gazze halkına seslenerek “Bir başka yol daha var” dedi ve barış için potansiyel bir paradigma olarak İbrahim Anlaşmalarına işaret etti. |
| Ateşkes görüşmelerindeki arabulucu rolüyle takdirleri toplayan Mısır’ın BM Büyükelçisinin BM Güvenlik Konseyinde gerçekleştirdiği konuşmada İsrail’in aleyhine açıklamalarda bulunması İsrail basınında tepki çekti. |
| Üst düzey müzakereciler, İran’la nükleer müzakerelerin yakın zamanda sonuçlanacağı konusunda oldukça iyimser olduklarını ifade ettiler. |
| Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İsrail’in Gazze’deki eylemlerini kınıyoruz. Çocukların öldürülmesinin hiçbir mazereti olamaz.” diyerek ilişkilerin ısındığı bir dönemde İsrail’i sert biçimde eleştirdi. |
| İsrail’in önde gelen üç televizyon kanalı tarafından pazartesi günü yapılan anketler, halkın çoğunluğunun Başbakan Yair Lapid liderliğindeki hükümetin Gazze’deki son çatışmaları iyi idare ettiğine inandığını; ancak bunun oy tercihlerini pek değiştirmediğini ortaya koydu. |
| İsrail basınında yer bulan iddialara göre Başbakan Lapid, Gazze’ye yönelik operasyonu kabinenin bazı bakanlarından gizledi. Ayrıca Lapid, operasyon öncesi toplanması kanunen gerekli olan güvenlik kabinesini toplamadı. Konuya ilişkin açıklama yapan Başsavcı, güvenlik kurumunun kendisine saldırının savaşa yol açmayacağına dair güvence verdiğini, bu nedenle en üst düzey güvenlik organının toplanmasına gerek duymadığını söyledi. |
| FIFA’nın resmi sitesinde Katar’da düzenlenecek Dünya Kupası hakkında bilgilerin yer aldığı bölümde İsrail’e yer verilmezken “İşgal Altındaki Filistin Toprakları” ifadesi kullanıldı. |
| Rusya’nın Mısır Büyükelçiliğine ait hesaptan paylaşılan bir tweette, İsrail Başbakanı Yair Lapid’in Buça Katliamına yönelik Rusya’yı suçlayan açıklamaları ile İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları kıyaslanarak Lapid’in tavrı çifte standart olarak nitelendi. |
| Likud, 1 Kasım seçimlerinde yarışacak milletvekili listesini belirlemek için ön seçime gitti. Partinin mevcut milletvekillerinin birçoğunun 1 Kasım seçimlerinden sonra da parlamentodaki görevlerini sürdürmeleri bekleniyor. |
| İran adına Rusya tarafından üretilen ve geçtiğimiz günlerde fırlatılan Hayyam uydusu, İran’ın gözetleme kabiliyetini artıracağı için İsrail açısından ciddi bir sorun teşkil ediyor. |
| İsrail Demokrasi Enstitüsü (IDI) tarafından yayımlanan bir ankete göre, İsrailli katılımcıların %44’ü oy verirken kararlarını etkileyen ana faktörlerin partinin ekonomi ve artan hayat pahalılığını ele alma planı olduğunu söyledi. |
| İsrail, Batı Şeria’daki Filistinlilerin güneydeki Eylat kentinin dışındaki Ramon havaalanı üzerinden yurt dışına uçmalarına izin vermeye başlayacağını açıkladı. İsrail Havaalanları İdaresi’nden yapılan açıklamada, Türk şirketleri Pegasus ve AtlasGlobal’in Filistinliler için Ramon Havaalanı’ndan Antalya ve İstanbul’a bu ayın sonunda ve Eylül başında haftada iki kez uçuş başlatmayı planladıkları belirtildi. |
| Savunma Bakanı Gantz yaptığı açıklamada “İran, Gazze’deki İslami Cihat’a yılda on milyonlarca dolar sağlıyor.” dedi. |
| Filistin tarafından yapılan açıklamada İsrail güvenlik güçlerinin Batı Şeria’da gerçekleştirdiği operasyonlarda 2 Filistinlinin hayatını kaybettiği 40 kişinin ise yaralandığı belirtildi. |
İç Politika Gündemi:
Mısır’ın ara buluculuğunda ulaşılan ateşkes neticesinde, İsrail ile İslami Cihat arasında yaklaşık 3 gün süren çatışmalar sona erdi. İsrail kamuoyunda, operasyonun İsrail açısından oldukça başarılı biçimde yürütüldüğü ve İsrail’in istediğini elde ettiği görüşü hakim oldu. İsrail’in bu başarısında Hamas’ın çatışma çemberine dahil olmamasının büyük etkisi olduğu söylenebilir. Her ne kadar İsrail basınında Hamas’ın sürece dahil olmadığı vurgulansa da bazı uzmanlar, çatışmanın son günlerinde İslami Cihat’ın füze menzilini genişlettiğine dikkat çekerek uzun menzilli bu füzelerin Hamas tarafından fırlatılmış olabileceğine parmak bastı. Ancak İsrail hükümeti tarafından yapılan resmi hiçbir açıklamada Hamas hedef gösterilmedi. Bu durum İsrail’in Gazze ve Filistin ile yeni arayışlara açık kapı bırakması olarak yorumlanabilir. Başbakan Lapid ateşkes sonrası açıklamalarında İbrahim Anlaşmalarına dikkat çekerek Gazzeliler için başka seçeneklerin olduğunu belirtmişti. İbrahim Anlaşmalarına Filistinlilerin de dahil edilmesine yönelik ABD’nin taraflara baskı uyguladığı geçtiğimiz haftalarda gündeme gelmişti.
Operasyonun başarılı bir şekilde tamamlanması şüphesiz Lapid-Gantz ikilisine bazı siyasi kazançlar sağlayacaktır. Muhalefet lideri Netanyahu’nun daha önce rakibinden brifing alırken basına fotoğraf vermemek adına Başbakan Lapid’den güvenlik brifingi almayı reddettiği biliniyordu. Çatışmalar esnasında Netanyahu bu boykotundan vazgeçerek Lapid’den güvenlik brifingi aldı. Bu fotoğraf Lapid’in imajına büyük katkı sağlayacaktır. Ancak yapılan ilk anketler, İsrail halkının operasyonun başarısından memnun olmasına rağmen bu memnuniyetlerinin oy tercihlerine yansımadığına işaret ediyor. İsrail Demokrasi Enstitüsü tarafından yapılan bir diğer anket, İsrail halkının oy tercihlerini hayat pahalılığı üzerinden şekillendireceğini gösteriyor. Ancak parti lideri profilinin de İsrail seçmenini etkileyen en önemli faktörler arasında yer aldığına dikkat çekmek gerekiyor.
Dış Politika Gündemi:
Ukrayna Savaşı ve yaptırımlar neticesinde Rusya ile Batı ve ABD arasındaki bağların tamamen kopması, benzer durumdaki İran ile Rusya arasındaki bölgesel işbirliğini artırma potansiyeli taşıyor. Özellikle ABD’nin NATO benzeri bir bölgesel savunma/hava savunma sistemleri blokuna öncülük etme girişimlerinin hem İran’ın hem de Rusya’nın bölgesel çıkarlarına ters düştüğü bir ortamda iki ülkenin askeri işbirliği konusunda çeşitli atılımlarda bulunması kaçınılmaz görülüyor. Bu hafta ABD, Rusya’nın İran’dan SİHA alımında ciddi mesafe katettiğini açıklarken, Rus yapımı Hayyam gözlem uydusu İran adına Rusya tarafından yörüngeye fırlatıldı.
Rusya ile İran arasındaki artan işbirliği, İsrail açısından önemli tehditler barındırıyor. İsrail güncel olarak Gazze’de İran destekli İslami Cihat ile bilfiil bir çatışmayı yeni bitirdi. Hizbullah lideri Nasrallah, İsrail’in Gazze saldırılarını Hizbullah’a mesaj vermek için kullandığını ima eden açıklamalarda bulunarak İsrail’e Lübnan’da benzer bir operasyona girişmemesi uyarısında bulundu. Kariş doğal gaz sahası etrafındaki ihtilafların Hizbullah ile İsrail arasında fiili bir çatışmaya dönüşmesi uzak bir ihtimal olarak görülmüyor. İran’ın Hayyam uydusu ile gözetleme yeteneğini artırması, dolaylı olarak İsrail’in çatışma halinde bulunduğu İran destekli grupların güç kazanması anlamına gelecektir.
Suriye’de ise İsrail, İran bağlantılı hedeflere saldırılarda bulunuyor. Suriye’deki operasyonları için İsrail, Rusya’dan örtük bir onay almış durumda. Ancak Rusya son dönemde İsrail’in Suriye’deki saldırılarını eleştirmekten kaçınmadı. Mevcut Başbakan Lapid’in Rusya karşıtı açıklamaları ve Yahudi Ajansı krizi, Rusya-İsrail ilişkileri açısından önemli tehditler barındırıyor.
Ek olarak İsrail’in Gazze’ye yönelik son saldırısı, İsrail toplumunda bazı endişeleri yeniden canlandırdı. Ateşkese ara bulucuk yapan ve son dönemde İsrail ile sıcak ilişkiler kuran Mısır’ın BM Güvenlik Kurulunda İsrail aleyhine açıklamalarda bulunması, Arap devletlerinin İsrail ile ilişkilerinde ne derece samimi oldukları sorusunu yeniden gündeme getirdi. Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları hakkında yaptığı sert açıklamalar, benzer bir sorunun Türkiye-İsrail ilişkileri için de sorulmasına neden oldu.
