Önemli Geli?meler
2 ?ubat 2022: Gantz’dan Bahreyn’e Ziyaret
?srail Savunma Bakan? Benny Gantz, Bahreyn’e sürpriz bir ziyaret gerçekle?tirdi. Ziyaret kapsam?nda Gantz, ABD Merkez Komutanl???n?n Bahreyn’deki 5. Filo Üssüne gitti. Görü?me sonras? yapt??? aç?klamada Gantz, “?brahim Anla?malar? sonras?nda ?srail Savunma Kuvvetleri (IDF) ile Be?inci Filo aras?ndaki i? birli?i güçleniyor. Bu, özellikle denizcilik alan?nda ve genel olarak Körfez bölgesinde artan zorluklar kar??s?nda birinci s?n?f bir stratejik güvenlik ihtiyac?d?r.” ifadelerini kulland?. Ziyaret esnas?nda ayr?ca ?srail ile Bahreyn aras?nda savunma alan?nda bir mutabakat muht?ras? imzaland?. Muht?ran?n istihbarat, askeri e?itim ve i? birli?ini kapsad??? belirtildi.
6 ?ubat 2022: Aramco 50 Milyar Dolarl?k Hisse Satacak ?ddias?
Globes gazetesinde yay?mlanan haberde Suudi Arabistan’a ait Aramco ?irketinin tüm hisselerinin yüzde 2,5’ine tekabül eden 50 milyar dolar de?erinde bir hisse sat??? gerçekle?tirmeyi planlad??? iddia edildi. Bu sat??, Muhammed bin Selman’?n petrol d??? sektörlere yat?r?m yapma plan?n?n bir parças? olarak nitelendirilirken sat??tan elde edilen gelirle petrol d??? sektörlere yat?r?m yapmay? planland??? ileri sürüldü.
?srail Bas?n? ve Ara?t?rma Merkezlerinde Katar ve Körfez Hakk?nda Ç?kan Haber ve Yay?nlar
“?deal De?il Ama Oldukça Kazançl?: Biden, Katar’? Önemli Müttefik Seviyesine Yükseltti.” ba?l?kl? yaz?da a?a??daki hususlara de?iniliyor[1]:
- Yaz?da ABD Ba?kan? Joe Biden’?n, Katar Emiri ile yapt??? görü?me sonras? Katar’? NATO d??? önemli müttefik ilan etmesi irdeleniyor. Bu geli?menin ABD’nin d?? politikas?nda ciddi de?i?ikliklere sebep olmayaca?? belirtiliyor.
- Biden ile Katar Emiri aras?ndaki olumlu ileti?ime dikkat çekilen yaz?da ?eyh Temim bin Hamad Al-Sani’nin Biden’? Beyaz Saray’da ziyaret eden ilk Körfez ülkesi lideri olmas? vurgulan?yor.
- Katar ile di?er Körfez ülkeleri aras?ndaki rekabete de?inilen yaz?da, Katar d???ndaki ülkelerin liderlerinin Biden-Temim aras?ndaki bu yak?nl?ktan hakl? bir biçimde rahats?z oldu?u ifade ediliyor.
- Yaz?da Katar’?n Müslüman Karde?ler ideolojisiyle yak?nl???na de?inilerek Katar’?n bölge için y?k?c? bir güç oldu?u ancak siyasi, ekonomik ve diplomatik ihtiyaçlar nedeniyle ABD’nin Katar’a bir anlamda muhtaç oldu?u dile getiriliyor.
- ABD’nin Katar’la yak?nla?mas? a?a??daki sebeplere dayand?r?l?yor:
- ABD, Rusya-Ukrayna krizine ve Do?u Asya’ya odaklan?yor.
- Afganistan’daki süreçte Katar ile i? birli?i geni?ledi.
- Katar’?n Boeing firmas?ndan 34 milyar dolarl?k yolcu ve kargo uça?? sipari?i pandemi döneminde ABD ekonomisine önemli bir katk? sa?layabilir.
- Ayr?ca dünyan?n en büyük LNG üreticilerinden olan Rusya’ya önemli bir alternatif olabilir.
“Biden’?n Yeni Arkada??” ba?l?kl? yaz?da a?a??daki konulara temas ediliyor[3]:
- Yaz?da Biden-Temim görü?mesi üç eksende de?erlendiriliyor:
- ABD’nin Rus gaz?na alternatif olu?turarak Avrupal? müttefiklerini Rusya’ya ba??ml?l?ktan kurtarma amac?
- ABD ile Katar’?n Afganistan’da yürüttü?ü stratejik i? birli?i
- Katar’?n ABD – ?ran ileti?imi aç?s?ndan alternatif bir kanal olarak görülmesi
- ABD’nin ?ran’la nükleer görü?meleri sürdürmesinin ?srail’i rahats?z etti?i, ancak ABD’nin hâlihaz?rda Rusya-Ukrayna krizi gibi daha büyük dertlerle u?ra?t??? ifade ediliyor.
- Katar Emiri ile ABD Ba?kan? aras?ndaki görü?menin ?ran’la alakal? baz? meseleleri de kapsayabilece?i iddia edilen yaz?da, Beyaz Saray ziyareti öncesinde Katar D??i?leri Bakan?’n?n Tahran’da üst düzey yetkililerle bir araya geldi?i ifade ediliyor.
- Bu noktada Katar-Hamas irtibat?na de?inilerek ABD-Katar yak?nla?mas?n?n ?srail’i ilgilendiren taraflar? oldu?u belirtiliyor.
“Herzog’un Ziyareti Esnas?nda BAE’ye Yap?lan Sald?r?lar Sadece Bir Örnek: Art?k Mesajlar Böyle ?letiliyor.” ba?l?kl? yaz?da a?a??daki hususlara temas ediliyor[4]:
- ?srail Cumhurba?kan? Isaac Herzog’un BAE ziyareti esnas?nda Husilerin BAE’ye bir sald?r? gerçekle?tirdi?i aç?klanm??t?.
- Husilerin bu sald?r?lar?n?n a?a??daki mesajlar? ta??yabilece?i iddia ediliyor:
- BAE, ?ran’la yak?nla?mas? neticesinde 2019 y?l?ndan bu yana Yemen’deki çat??malara aktif olarak kat?lm?yordu. Ancak son dönemde Husilere kar?? aktif mücadelede olan gruplar? aç?kça destekliyor. Sald?r?lar buna bir cevap niteli?i ta??maktad?r.
- ?srail’in Suudilere ve destekçilerine silah tedarik etti?i iddialar? var. Sald?r?lar?n Herzog’un ziyaretiyle e? zamanl? olmas? bu manada ?srail’e bir mesaj niteli?i ta??yor olabilir.
- Benzer ?ekilde ?srail’in Suriye’deki sald?r?lar? Husilerin bu sald?r?lar?na bir yan?t olarak ele al?nabilir.
- Bu sald?r?lar?n ta??d??? bir di?er önemli mesaj ise art?k ?srail’in Husilerin sald?r? menzilinde oldu?udur.
- Husilerin bu sald?r?lar?n?n Körfez ülkeleriyle ?srail aras?ndaki güvenlik i? birli?ini art?rabilece?i, BAE ve Bahreyn’in ?srail’in füze ve drone savunma sistemlerine ihtiyaç duydu?u ifade ediliyor. Körfez ülkelerinin bu ihtiyac? ?srail aç?s?ndan bu ülkelerle ba?lar? güçlendirmek için önemli bir f?rsat olarak nitelendiriliyor.
“BAE Yemen’de Ne Ar?yor ve Neden Dikkatli Olmal?y?z?” ba?l?kl? yaz?da a?a??daki hususlar dile getiriliyor[5]:
- Yemen’e Suudi Arabistan ve BAE’nin kat?l?m? kronolojik olarak ele al?n?yor:
- Suudi Arabistan, Husilerin ?ran’?n Arap Yar?madas?na aç?lan kap?s? olmas?n?n önüne geçmek için bat? destekli bir koalisyon kurdu.
- BAE de bu koalisyona 2015 y?l?nda dahil oldu ve Yemen’deki gerçekli?i ?ekillendirmeye çal??t?.
- Suudi Arabistan Birle?ik Yemen fikrini savunurken BAE, güneydeki ayr?l?kç? hareketi ve Güney Geçi? Konseyini destekledi.
- 2019 y?l? BAE-?ran aras?nda geli?en diyalog ve BAE’nin Yemen’den güçlerini çekmesine sahne oldu. Bunun neticesinde BAE’nin Yemen’deki etkisi dolayl? hale geldi.
- Son dönemde BAE destekli gruplar Husilere kar?? ?abva ve Marib’te önemli kazan?mlar elde ettiler.
- BAE’nin Yemen’e müdahalesinin nedenleri olarak ?unlar zikrediliyor:
- Suudi Arabistan ile ittifak halinde kalarak pragmatik ekseni güçlendirme,
- Babülmendep Bo?az? ve Afrika Boynuzunda var olma iste?i.
- ?brahim Anla?malar?’n?n BAE için stratejik bir öneme sahip oldu?u vurgulanmas?na ra?men yine de BAE’nin bu anla?maya ba?l?l???n?n ulusal ç?karlara ve jeopolitik ko?ullara ba?l? oldu?u ifade ediliyor.
- Yaz?da bu durum ?u ?ekilde aktar?l?yor: “BAE’nin Yemen’e kat?l?m? ?srail’in dikkatini çekmeyen bir konu olarak ele al?nd? ancak bu do?ru bir yakla??m de?il. BAE’nin dayan?kl?l??? müttefik seçimlerine yans?yor. Ancak BAE’nin –müttefik seçimi konusunda- sahip oldu?u bu özgürlük olas? bir gerilimle zay?flayabilir ve bu durum BAE’yi ?srail ile bölgedeki di?er ülkeler aras?nda bir seçim yapmaya itebilir.”
- Herzog’un BAE ziyareti esnas?nda yap?lan sald?r?lar, Yemen tehdidinin ?srail’i ya da nakliye yollar?n? kapsayacak biçimde geni?leyebilece?inin bir i?areti olarak ele al?n?yor. Husilerin askeri kabiliyetlerini geli?tirmeye devam etmeleri durumunda geni? çapl? bir Körfez-Yemen sava??na yol açabilecekleri ifade ediliyor.
“Bahreyn ile Yap?lan Anla?ma Gösteriyor ki Orta Do?u Gözlerimizin Önünde Ba? Döndürücü Bir H?zla De?i?iyor.” ba?l?kl? yaz?da a?a??daki hususlara temas ediliyor[6]:
- Körfez ülkeleri ile ?srail aras?ndaki gizli i? birliklerinin ?brahim Anla?malar?yla art?k resmi bir hal alarak gün yüzüne ç?kt??? ifade ediliyor.
- ?srail’in bölgenin yeni dinamiklerinden istifade ederek Körfez ülkeleriyle güvenlik noktas?ndaki i? birliklerini geli?tirdi?i belirtiliyor. ?srail’e bu f?rsat? sunan geli?meler olarak ?u noktalara de?iniliyor:
- ?brahim Anla?malar? ile birlikte Körfez-?srail i? birli?inin resmi bir mahiyet kazanmas?,
- ABD’nin bölgeye müdahalesini azaltmaya dönük d?? politikas?n?n do?urdu?u bölgesel güç bo?lu?u,
- Bölge ülkeleri aç?s?ndan ?ran’?n ortak tehdit olarak alg?lanmas?.
- Bahreyn ile ?srail aras?nda imzalanan savunma alan?ndaki mutabakat muht?ras?, önemli bir merhale olarak lanse ediliyor. Zira yaz?da Bahreyn’le imzalanan muht?radan, di?er ülkelere geni?leyerek devam edecek bir sürecin ilk ad?m? olarak bahsediliyor.
Referanslar:
- https://www.globes.co.il/news/article.aspx?did=1001400800
- (Afghanistan, Argentina, Australia, Bahrain, Brazil, Egypt, Israel, Japan, Jordan, Korea, Kuwait, Morocco, New Zealand, Pakistan, the Philippines, Thailand, and Tunisia) Örne?e benzer bu ülkeleri içeren bir harita.
- https://www.israelhayom.co.il/magazine/hashavua/article/7670454
- https://www.haaretz.co.il/news/politics/.premium.HIGHLIGHT-1.10590352
- https://www.haaretz.co.il/blogs/mitvim/BLOG-1.10584983
- https://www.maariv.co.il/journalists/Article-895776