İsrail Raporu | 23 – 30 Nisan 2022

مركز الأناضول لدراسات الشرق الأدنى

2 hafta önce

23-30 Nisan Tarihleri Arasında Öne Çıkan Haber Başlıkları

BM Genel Sekreteri Guterres ile bir görüşme gerçekleştiren İsrail Başbakanı Bennett, BM’nin İsrail’e yönelik roket saldırılarını kınamaması üzerine hayal kırıklığına uğradığını ifade etti.

İsrail Diaspora Bakanı Nachman Shai, giderek daha fazla Yahudi’nin Mescid-i Aksa’ya girmesi ve bazı Yahudilerin Mescid-i Aksa’da ibadet etmesi gibi etkinliklerin Mescid-i Aksa’nın statüsüne zarar verdiğini, gelecekte bunun büyük bedellerinin olacağını ifade etti.

İsrail’e Lübnan tarafından gerçekleştirilen roket saldırısının ardından İsrail Ordusu Lübnan’daki çeşitli hedeflere saldırdığını açıkladı.

ABD Başkanı Biden, Filistin ve Kudüs’te yaşanan gerilimler hakkında önce İsrail Başbakanı Bennett ardından ise Ürdün Kralı Abdullah ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmelerde Biden, Mescid-i Aksa’nın mevcut statüsünün korunması çağrısında bulundu.

Gayrimüslimlerin Mescid-i Aksa’ya yalnızca ziyaret amaçlı girdiğini iddia eden İsrail Dışişleri Bakanı Lapid, İsrail’in Mescid-i Aksa’da mevcut statükoya bağlı olduğunu savundu.

Kahire’de gerçekleştirilen üçlü zirvede bir araya gelen Mısır, Ürdün ve BAE liderleri Kudüs’te yaşanan gerilimleri masaya yatırdı.

Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ABD Başkanı Biden’ın önümüzdeki aylarda İsrail’i ziyaret edeceği belirtildi.

İsrail Savunma Bakanı Gantz yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze’ye yönelik sivil ve ekonomik yardımlarının ancak güvenlik konusunda bir istikrar sağlanırsa devam edeceğini ifade etti.

İsrail Meclis Komitesi, Yamina Partisinin milletvekili Amichai Chikli’yi partiden ihraç etme talebini onayladı.

Füze saldırılarının akabinde yaşanan iki günlük kapanmanın ardından Gazzeli işçilerin İsrail’e girişine izin verilmeye başlandı.

Rusya-Ukrayna savaşının başlamasından bu yana İsrail’e 15,000 kişi göç etti.

Times of Israel gazetesinin ulaştığı bilgiye göre ABD askerlerinin İsrail’in de içinde bulunduğu CENTCOM ülkelerine resmi olmayan ziyaretlerde bulunması yasaklandı.

Konutundaki gıda harcamalarına yönelik eleştirilerin ardından Başbakan Bennett, gıda masraflarını kendi cebinden karşılama kararı aldı.

Suriye rejimi, İsrail’in Şam yakınlarında düzenlediği hava saldırısında 4 askerin öldüğünü, 3 askerin yaralandığını duyurdu.

İsrail ordusuna ait drone Suriye’de düştü. Ordu herhangi bir veri sızıntısı olmadığını açıkladı.

Ekonomi Bakanı Liebermann konut krizinin önüne geçmek için önümüzdeki aylarda yeni planlar açıklanacağını belirtti.

Hükümetin Kudüs politikalarından rahatsız olduğu için koalisyon üyeliğini donduran İslamcı Ra’am Partisi, koalisyon liderleri arasında gerçekleşmesi beklenen toplantıyı boykot etme kararı aldı.

İsrail basınında yer alan iddialara göre Şin-Bet Başkanı, geçen hafta Ramallah’ta Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile bir araya geldi.

Filistin Devlet Başkanı Abbas ve Ürdün Kralı Abdullah Amman’da bir araya gelerek Kudüs ile alakalı meseleleri görüştü.

Hafta içerisinde iki kez Başbakan Bennett ve ailesine yönelik ölüm tehditleri içeren mektup gönderildi.

Lapid ve Mansur Abbas, Raam Partisinin boykotu sona erdirerek koalisyona geri dönmesi konusunda anlaşmaya vardı.

Batı Şeria’daki Ariel yerleşim biriminde gerçekleştirilen saldırıda İsrailli bir güvenlik görevlisi hayatını kaybetti.

Mossad, İran Devrim Muhafızlarının Türkiye’de görevli İsrailli bir diplomata yönelik suikast planını engellediğini açıkladı.

Dış Politika Gündemi:

İsrail gerek iç politika gerekse dış politika açısından oldukça zor bir dönemi geride bıraktı. Ramazan öncesinde gerçekleşen saldırılar ve hükümetin mecliste çoğunluğu kaybetmesiyle başlayan süreç, Ramazan ayında yaşanan gerilimlerle devam etti.

Son dönemde bölge devletleriyle gittikçe daha fazla angaje olmaya başlayan İsrail’den, Filistin meselesinde daha somut adımlar atması noktasındaki beklentilerin arttığı görülüyor. Özellikle Mescid-i Aksa ve çevresinde yaşanan gelişmeler konusunda Arap devletlerinin birlikte hareket ederek geçmiş yıla kıyasla İsrail üzerinde daha büyük baskı oluşturdu. Mescid-i Aksa’daki statükonun korunması ve gerilimin düşürülmesi bölge devletlerinin geliştirdiği söylemlerde öne çıkan maddeler oldu. İsrail hükümeti ise buna karşılık, İsrail’in Mescid-i Aksa’nın mevcut statüsünü koruma noktasında kararlı olduğunu vurgulayan bir söylem tarzı takip etti.[1] Bu durum bölge ülkeleri ile İsrail arasında Filistin meselesinde fiilî bir uzlaşının işareti olarak yorumlanabilir. Bölgede gerilimin düşürülmesi karşılığında bölge ülkeleri İsrail’den, Kudüs ve Mescid-i Aksa’daki uygulamaları, özellikle fanatik Yahudilerin Mescid-i Aksa’nın statüsünü zedeleyen davranışları, noktasında somut adımlar bekledi. Hamas’ın Ramazan ayındaki gerilimlerde kısıtlı bir rol oynaması bu durumun bir yansıması olarak görülebilir. İsrail basınında yer alan iddialara göre Mısır ve ABD ile ilişkilerini geliştiren Katar, Gazze Şeridinde sükûnetin korunmasında önemli bir rol üstlendi. Bu durum Katar’ın bölge ülkeleri ve ABD ile giderek artan yakınlaşmasının bir neticesi olarak yorumlanıyor.[2]

Türkiye-İsrail ilişkilerinde son dönemde yaşanan gelişmeler ile iki ülke arasındaki istihbarat işbirliklerinin arttığı belirtiliyor. İsrail basınında yer bulan iddialara göre Mossad, İran’ın İstanbul’daki konsoloslukta görevli bir İsrailli diplomata yönelik suikast girişiminin önüne geçti.[3] Şubat ayında yine benzer bir operasyonda Mossad ve Türk istihbaratının birlikte hareket ederek İran’ın İsrailli iş adamı Yair Geller’e yönelik suikast girişiminin önüne geçtiği aktarıldı.[4]

İç Politika Gündemi:

İsrail iç politikasında ise koalisyon krizi devam ediyor. Hükümet koalisyonunun mecliste çoğunluğu kaybetmesinden bu yana hükümetin geleceği hakkında önemli soru işaretleri bulunmaya devam ediyor. Ramazan ayında yaşanan gerilimlerin ardından koalisyonda yer alan Arap partisi Ra’am, koalisyon üyeliğini dondurduğunu açıkladı. Ra’am’ın bu hamlesi, üzerindeki baskıları kırmak için atılmış ve gerçek manada yaptırım gücü olmayan bir hamle olarak değerlendirildi. İsrail basınında Ra’am lideri Mansur Abbas’ın koalisyona geri dönme hususunda Lapid tarafından ikna edildiği iddiası atılsa da bu iddiayı reddeden Abbas henüz müzakerelerin devam ettiğini ifade etti.[5]

Diğer yandan bir Arap partisinin koalisyona dâhil edilmesine tepki göstererek koalisyon hükümetine destek vermeyen Yamina Partisi milletvekili Amichai Chikli partiden ihraç edildi. Bu ihraç koalisyondan istifa etme eğilimde olan milletvekilleri için bir gözdağı olarak yorumlandı. Zira İsrail kanunlarına göre partiden ihraç edilme sonraki seçimlere girme yasağı gibi önemli kişisel yaptırımlar da içeriyor.[6]

Referanslar

Share this: