09-16 Nisan Tarihleri Aras?nda Öne Ç?kan Haber Ba?l?klar?
| ?srail hükümeti, Bat? ?eria’n?n kuzeyinde 40 kilometre uzunlu?unda duvar in?aat? ve tadilat çal??malar? için 110 milyon dolarl?k bütçeyi onaylad?. |
| Bat? ?eria’n?n Husban kasabas?nda Filistinli silahs?z bir kad?n ?srail askerleri taraf?ndan vurularak öldürüldü. Haaretz gazetesinde yer alan habere göre olay yerindeki askerler kad?n?n akrabalar?ndan özür diledi. |
| Tel Aviv’de gerçekle?tirilen sald?r?da 3 ?srailli hayat?n? kaybetti. |
| ?srail, sald?r?lar?n kayna?? olarak gördü?ü Cenin kentine yönelik k?s?tlamalar? s?k?la?t?rd?. |
| Yamina Partisinden Idit Silman koalisyondan istifa etti. Böylece hükümet koalisyonu mecliste ço?unlu?u kaybetti. |
| Suriye, ?srail’in bu hafta ?am yak?nlar?ndaki hedeflere 2. kez hava sald?r?s? düzenledi?ini duyurdu. |
| Idit Silman’?n istifas?yla mecliste ço?unlu?u kaybeden hükümetin Ortak Arap Listesi partisini koalisyona dahil etmekle ilgilendi?i iddia edildi. ?çi?leri Bakan? ?aked, Ortak Arap Listesi lideri Ayman Odeh’in ?srail aleyhine aç?klamalar?na i?aret ederek koalisyonun Odeh’in partisine olan ilgisini reddetti. |
| ?srail Hükümeti Negev’de 7 yeni yerle?im yeri in?as? plan? üzerinde çal???yor. |
| ?srail bas?n? Çin Büyükelçili?i taraf?ndan ?srailli hükümet yetkililerine gönderilen kupalarda dinleme cihaz? oldu?unu iddia etti. ?ddia ?srail iç istihbarat? ?in-Bet taraf?ndan reddedildi. |
| ?srail lazer tabanl? yeni hava savunma sisteminin testleri ba?ar?yla geçti?ini duyurdu. Dünyada bir ilk oldu?u ifade edilen “Demir I??n” isimli hava savunma sistemi “Demir Kubbe” ile entegre biçimde çal??acak. |
| D??i?leri Bakan? Lapid, krizin kontrol alt?nda oldu?unu ve koalisyonun iktidarda kalmaya devam edece?ini iddia etti. |
| ?srailli gazetecilerle bir araya gelen Türkiye D??i?leri Bakan? Çavu?o?lu, ?srail ile sürdürülebilir bir ili?ki arad?klar?n? ancak bunun ?srail’in Filistinlilere yönelik politikalar?na ba?l? oldu?unu ifade etti. |
| Cuma namaz? sonras? Mescid-i Aksa’da ?srail güvenlik güçleriyle ç?kan çat??mada 150’den fazla ki?i yaraland?, 400 ki?i tutukland?. |
| Hükümet koalisyonunda yer alan ?slamc? Ra’am Partisi hükümeti uyararak Mescid-i Aksa’n?n k?rm?z? çizgileri oldu?unu beyan etti. |
| BAE’li üst düzey bir diplomat per?embe günü The Times of Israel’e verdi?i demeçte, Birle?ik Arap Emirlikleri’nin Filistinlileri de içine alan bölgesel giri?imlerde yer almaya istekli oldu?unu söyledi. |
| ?srail’in silah sat??lar? 11,3 milyar dolara ula?arak yeni bir rekor k?rd?. Sat??lar?n %7’si Körfez ülkelerine gerçekle?ti. |
D?? Politika Gündemi:
?srail’de Ramazan ay?nda ya?anan çat??malar ile ?srail’in d?? politikas? aras?nda iki aç?dan ba? kurulabilir. ?srail son dönemde M?s?r, Ürdün ve Türkiye ile diplomatik temaslar?n? art?rd?. Kar??l?kl? ortak ç?karlar sebebiyle bu ülkeler ile ?srail aras?nda yeni bir dengenin kuruldu?undan söz edilebilir. ?srail, bu ülkelerle ili?kisini Filistin ve HAMAS hareketi üzerinde gerilimi dü?ürme yönünde bir bask? olu?turmak için kullanmak istiyor. Özellikle Ürdün-?srail-Abbas üçgeninde Ramazan ay?ndaki gerilimleri konu alan s?k? bir diplomasi trafi?i yürütüldü?ü görülüyor. Filistin Devlet Ba?kan? Abbas’?n ?srail’de gerçekle?tirilen sald?r?lar? k?namas? bu görü?melerin gözle görülür ç?kt?lar?ndan birisi olarak de?erlendirilebilir.[1] Geçti?imiz aydan beri süregelen ve Ramazan ay?nda t?rman??a geçen gerginliklerde Gazze henüz aktif bir rol oynam?yor. HAMAS’?n çat??malar? Gazze’den uzak tutma çabas? içerisinde oldu?u iddias? ?srail bas?n?nda s?kl?kla yer al?yor.[2] HAMAS’? böyle bir stratejiye iten çe?itli ekonomik sebepler zikrediliyor.[3] Gazze’nin yeniden in?as? sürecinde aktif olarak rol alan Katar ve M?s?r ile çe?itli uluslararas? kurulu?lar?n da yeni bir ?srail sald?r? dalgas?n?n Gazze’ye u?ramamas? kanaatinde olduklar? ifade ediliyor.
Bir di?er aç?dan, ?srail’in bölge ülkeleriyle yürüttü?ü aktif d?? politika, yükselen tansiyonun sebeplerinden birisi olarak de?erlendirilebilir. Her ne kadar bölge ülkelerinin Filistin davas?na yönelik güçlü kamuoyu deste?i devam etse de bölge ülkelerinin ?srail ile giderek artan ili?kileri, Filistin sokaklar?nda rahats?zl?klara sebep oluyor.[4] Duyulan bu rahats?zl?k, gerilimi art?ran motivasyonlardan birisidir.
?ç Politika Gündemi:
?srail hükümeti birçok aç?dan zorlay?c? bir süreçten geçiyor. Hükümet öncelikle Yamina Partisinden Idit Silman’?n koalisyondan istifas?yla çalkaland?. Bu istifayla birlikte hükümet koalisyonu meclisteki ço?unlu?u kaybetti. Sekiz partinin ortakl???yla kurulan hükümetin devaml?l??? konusunda uzun süredir soru i?aretleri vard?. Zira bir süredir koalisyondaki çe?itli partiler kendi gündemlerini hükümete dayatmak ad?na meclisteki oylamalar? boykot etme tehdidinde bulunuyordu. Ba?bakan Bennett ve hükümetin di?er ortaklar?n?n önümüzdeki süreçte temel hedefi hiç ?üphesiz Silman’?n istifas?n?n bir domino etkisi yaratmas?n?n önüne geçmek olacakt?r. ?imdiden ?srail bas?n?nda hükümetten hangi partinin çekilebilece?ine dair birçok iddia yer buluyor.[5]
Pesah Bayram?n?n gelmesi ve Tap?nak Hareketlerinin k??k?rt?c? faaliyetleriyle yükseli?e geçen gerginlik, hükümet için bir di?er önemli test olacakt?r. Hükümet koalisyonunda yer alan ?slamc? Ra’am Partisi, ?srail güvenlik güçlerinin Mescid-i Aksa’ya müdahalesinden duydu?u rahats?zl??? ifade ediyor.[6] Negev’deki sorunlar nedeniyle daha önce hükümetin meclis oylamalar?n? boykot eden Ra’am Partisi,[7] hükümet koalisyonunun devam etmesi aç?s?ndan kritik bir pozisyonda yer al?yor.
Hükümet koalisyonunun ço?unlu?u yeniden elde etmek için meclisteki bir di?er Arap Partisi olan Ortak Liste ile anla?ma ihtimalini de?erlendirdi?i iddialar? ?srail bas?n?nda yer buldu. Ancak Ortak Liste’nin lideri Ayman Odeh’in ?srail polisindeki Araplar? silah b?rakmaya ça??ran aç?klamas? neticesinde bu iddia koalisyonun önemli isimleri taraf?ndan reddedildi.[8]
Bütün bu geli?meler ya?an?rken ana muhalefet lideri Netanyahu ve partisi Likud, Pesah sonras? hükümeti devirme çal??malar?na h?z vereceklerini ima eden mesajlar payla??yor. Pesah Bayram? nedeniyle temizlik yapt??? bir video payla?an Netanyahu, temizli?in Pesah’tan sonra da devam edece?ini belirtiyor.[9] Netanyahu ve ortaklar? mevcut durumda mecliste hükümet kurmak için yeterli koltu?a sahip de?il. Hükümeti y?k?p ?srail’i yeniden seçime götürmek için ise mevcut hükümetten daha fazla ismin deste?ine ve meclisteki Arap partilerden olan Ortak Liste’nin deste?ine ihtiyaç duyuyorlar.
Referanslar
- https://www.timesofisrael.com/pas-abbas-condemns-tel-aviv-terror-shooting-were-all-striving-for-stability/
- https://www.jpost.com/middle-east/article-703565
- https://www.inss.org.il/publication/terror-system/
- https://www.aljazeera.com/news/2022/3/28/blinken-and-arab-foreign-ministers-meet-at-negev-summit
- https://www.timesofisrael.com/as-coalition-scrambles-for-stability-sources-warn-divisions-with-testy-gantz-remain/
- https://www.timesofisrael.com/raam-warns-temple-mount-violence-threatens-teetering-coalition-pm-holds-assessment/
- https://www.trtworld.com/middle-east/israel-faces-coalition-crisis-over-tree-planting-in-negev-53563
- https://www.jpost.com/breaking-news/article-703865
- https://twitter.com/netanyahu/status/1514646841991778304